Bạn có thực sự hiểu tai biến mạch máu não là gì?

Trong số người bị tai biến mạch máu não có 75% người bị nhồi máu não và 25% người bị xuất huyết não
 

Ở Việt Nam, bệnh tim mạch đang chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các nguyên nhân gây tử vong (khoảng 33%), xếp trên cả ung thư. Trong số các bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não đang là nguyên nhân gây ra gánh nặng bệnh tật cao nhất, với 11.2%.

Đầu tiên cần phải hiểu rõ tai biến mạch máu não là gì? Đây là hiện tượng xảy ra khi nguồn cung cấp máu cho một phần của não bộ bị gián đoạn hoặc suy giảm nghiêm trọng, làm mất oxy và dinh dưỡng nuôi tế bào não, làm cho tế bào não bị tổn thương hoặc chết.
 

Tai biến mạch máu não có nguy cơ tử vong rất cao
 

Não tiếp nhận khoảng 15% lượng máu do tim tống ra, bởi vì để duy trì hoạt động, não liên tục cần oxy và glucose. Khác với các tế bào khác, các tế bào não không có khả năng dự trữ năng lượng, do vậy, khi não bị ngừng cung cấp oxy, ví dụ khi bị ngừng thở hay ngừng tim, con người chỉ có thể sống được trong một vài phút.

>> Xem thêm 10 Nhận thức sai lầm về bệnh tai biến mạch máu não

Nhồi máu não (tắc mạch máu não): Gần 2/3 số các trường hợp bị tai biến mạch máu não do khi dòng máu đến một vùng nào đó của não bị tắc nghẽn, và vùng đó không nhận được oxy và các chất dinh dưỡng và bị hoại tử (nhồi máu não).

Điều này có thể xảy ra do kết quả của sự hình thành cục tắc nghẽn khi mạch máu bị tổn thương do xơ vữa hay trong trường hợp mảng xơ vữa được hình thành ở nơi khác bị vỡ ra và theo dòng máu làm tắc mạch máu nhỏ hơn. Đôi khi tuần hoàn não ở một vùng nào đó của não bị tắc do khối u não chèn.

>> Xem thêm Tai biến mạch máu não – Cái chết không báo trước
 

Phân loại tai biến mạch máu não: Nhồi máu não (Trái), Xuất huyết não (Phải)

Xuất huyết não (Chảy máu não): chiếm khoảng 25%, gây tai biến mạch máu não là do mạch máu não bị vỡ gây xuất huyết não, máu chảy tràn vào các tổ chức não xung quanh chèn ép và làm chết các tế bào thần kinh. Khoảng 50% số trường hợp này bị chết. Xuất huyết não thường gây tổn thương ở một vùng rộng lớn, do máu chảy thấm ra và làm hoại tử vùng xung quanh.

Nguyên nhân gây xuất huyết não thường do thành mạch yếu, ví dụ do phình và bị vỡ khi huyết áp tăng cao, hay chấn thương (ngã đập đầu). Những người mắc cả hai bệnh xơ vữa động mạch và huyết áp cao thường có nguy cơ tai biến mạch máu não cao hơn là khi chỉ bị mắc một bệnh riêng lẻ.

Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA) báo hiệu cơn đột quỵ sau này.

Tai biến nhỏ (còn gọi là Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua - TIA) có thể gây mất cảm giác ở một bên thân người, rối loạn giọng nói, chữ viết, đôi khi một bên mắt không nhìn thấy gì. Dạng tai biến này thường kéo dài khoảng 30 phút, sau đó các rối loạn dần dần được khôi phục. Tuy nhiên, đây có thể coi là tiền thân của tai biến mạch máu não sau này, do vậy cần có biện pháp phòng ngừa ngay tai biến mạch máu não.

Với tai biến mạch máu não, 10% các trường hợp xuất hiện tai biến có các biểu hiện lâm sàng đặc trưng. Nếu nguyên nhân của tai biến là do cục tắc nghẽn, các biểu hiện lâm sàng có thể kéo dài trong nhiều giờ. Bệnh nhân thường thực hiện các hoạt động chậm chạp, đau đầu (bất ngờ nhức đầu nghiêm trọng, có thể kèm theo tình trạng nôn mửa, chóng mặt, hoặc thay đổi ý thức), mất thị trường bên mắt phải (cũng có khi là cả 2 mắt, có thể đột nhiên bị mờ hoặc tối, hoặc có thể nhìn đôi), nói ngọng (có thể nói khó, hoặc không thể giải thích những sự việc đang xảy ra – mất ngôn ngữ), yếu ớt, và sau đó xuất hiện liệt (tê liệt hoặc tê ở một bên của cơ thể hoặc khuôn mặt).

>> Chi tiết Các biến chứng tai biến mạch máu não thường gặp

Sau khi khởi phát cơn tai biến mạch máu não, bệnh nhân cần được đưa ngay đến cơ sở y tế. Nếu được cấp cứu kịp thời trong vòng 3 giờ đầu tiên sau khi khởi phát thì khả năng khỏi hoàn toàn của bệnh nhân là rất lớn, càng kéo dài, tỷ lệ tàn tật và tử vong càng cao.
 

Ngoài việc phải ngăn ngừa tái phát tai biến mạch máu não, chúng ta cũng không nên chủ quan với cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua. Hãy lựa chọn cho mình thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não phù hợp. Thuốc Đông y thế hệ 2 được sử dụng trong cả hai trường hợp này, vừa phòng ngừa vừa ngăn ngừa tai biến mạch máu não tái phát.

Duy Quỳnh
Theo Đời Sống Plus/GĐVN