Cách chăm sóc bệnh nhân sau tai biến mạch máu não tại nhà

Tai biến mạch máu não là bệnh nghiêm trọng gây ảnh hưởng nặng nề lên người bệnh, chính vì thế sau khi qua cơn nguy hiểm, cả bệnh nhân lẫn người nhà đều cảm thấy như tai qua nạn khỏi, trút được gánh nặng trong lòng. Nhưng thực tế thì đó mới chỉ là khởi đầu của cuộc chiến cam go hơn nhiều lần để đề phòng tai biến tái phát mà cách chăm sóc bệnh nhân sau tai biến hướng đến.

Chăm sóc bệnh nhân sau tai biến tại nhà không hề đơn giản

Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ máu các tế bào não sẽ bắt đầu chết. Vì vậy khi bệnh nhân bị tai biến mạch máu não nhất thiết phải được cấp cứu và điều trị kịp thời tại cơ sở y tế chuyên sâu có khả năng điều trị. Bệnh nhân sau tai biến mạch máu não thường sẽ ít nhiều để lại di chứng từ nhẹ đến nặng tùy theo mức độ và phạm vi não bị tổn thương.

Tuy nhiên điều này vẫn chưa phải là xấu nhất, theo nghiên cứu, tỷ lệ người bệnh đã bị tai biến mạch máu não lần 1 bị tái phát thành lần 2, lần 3 là rất cao. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, tỷ lệ tái phát lần thứ hai của bệnh tai biến ở người già chiếm khoảng 20% trong một năm đầu và có thể lên tới 50% trong 5 năm sau. So với tai biến lần đầu, tai biến tái phát để lại hậu quả nặng nề hơn, khả năng hồi phục suy giảm đáng kể, chi phí điều trị cũng tăng lên gấp nhiều lần. Chính vì vậy, việc chăm sóc cho người sau tai biến là rất quan trọng.

>> Xem thêm Chăm sóc bệnh nhân để phòng ngừa biến chứng sau đột quỵ tại nhà

Người đã bị tai biến mạch máu não rất dễ tái phát những lần sau

Trong trường hợp bệnh nặng, bệnh nhân chưa tự vận động được, người nhà phải giúp họ thay đổi tư thế 3 giờ một lần để tránh tạo thành vết loét. Mỗi lần lật người, cần xoa rượu, cồn hoặc phấn rôm vào lưng, mông và các vị trí bị tì đè khác. Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng bệnh nhân để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.

Đối với trường hợp nhẹ hơn, tùy mức độ di chứng liệt sau tai biến, cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho bệnh nhân tập luyện hằng ngày. Cố gắng để cho họ tự tập ở mức tối đa, người nhà chỉ hỗ trợ hoặc giúp đỡ khi bệnh nhân không thể tự làm được. Quá trình tập luyện đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhân và người hướng dẫn. Nên duy trì việc này cả khi các di chứng đã được phục hồi.

Khoảng thời gian sau phục hồi nếu sức khỏe bệnh nhân đã chuyển biến tốt hơn thì vẫn cần duy trì vận động mỗi ngày khoảng 30 phút với các bài tập nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi lại trong nhà hoặc vườn, khi thực hiện cần có người khỏe mạnh bên cạnh để theo dõi và hỗ trợ nếu cần. Sau khi tập, có thể tiến hành xoa bóp bắp tay, chân để máu lưu thông, phòng ngừa chứng cứng khớp, teo cơ...
 

Chế độ tập luyện đóng vai trò quan trọng cho việc phục hồi của bệnh nhân tai biến

Thực đơn cho người sau tai biến cần được cung cấp đầy đủ và cân bằng giữa các nhóm dưỡng chất như protein, chất béo và carbohydrate, nên ăn những thực phẩm chứa nhiều chất xơ và vitamin C như rau củ quả, các loại ngũ cốc, kết hợp các thực phẩm khác tốt cho người bị tai biến như dầu vừng, dầu đậu nành, cá thu, cá hồi… không ăn nhiều thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn). Khi chế biến thức ăn cho người bị tai biến mạch máu não, không nên dùng nhiều muối, vì muối làm tăng nguy cơ cao huyết áp. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (thuốc lá, rượu, bia, chè đặc, cà phê).

Món ăn sử dụng cho người bị tai biến cần được nấu kỹ hoặc xắt nhuyễn cho mềm, dễ nuốt. Khi cho người bệnh ăn cần chú ý tránh bị sặc, nôn, dùng muỗng ăn từng phần nhỏ thức ăn; nếu di chứng quá nặng phải ăn bằng ống thông, thì nên nhờ hỗ trợ từ nhân viên y tế hoặc những người có chuyên môn.

Khoảng cách giữa các bữa ăn từ 2 đến 3 giờ tùy theo số lượng mỗi lần ăn. Nếu người bệnh nôn, đầy bụng, thì cần giảm lượng và tốc độ để người bệnh hấp thụ và tiêu hóa thức ăn tốt nhất.
 

Người bị tai biến nên ăn đủ và đúng lượng thức ăn cần hàng ngày

Sau tai biến, người bệnh nên hạn chế di chuyển xa và dic huyển nhiều, nên để mắt tới người bệnh và để họ sinh hoạt cùng gia đình để tạo cảm giác quen thuộc, gần gũi với người thân. Chú ý thời gian sinh hoạt như sau:

Người bị tai biến nên được chăm sóc quan tâm vừa đủ để có niềm vui sống

Hầu hết các bệnh nhân tai biến mạch máu não đều có yếu tố nguy cơ trước đó, do vậy dự phòng bằng cách điều trị, theo dõi chặt chẽ các yếu tố nguy cơ là điều then chốt cho việc dự phòng tai biến mạch máu não tái phát. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: tăng huyết áp, rung nhĩ, rối loạn chuyển hóa mỡ, đái tháo đường, bệnh van tim, suy tim, hút thuốc lá,…

Một trong những biện pháp phòng ngừa an toàn và hiệu quả tai biến mạch máu não tái phát đó là sử dụng thuốc Đông y thế hệ 2 có cơ chế hoạt huyết, bổ huyết, ôn kinh, thông mạch. Thuốc dự phòng hiệu quả bệnh tai biến mạch máu não tái phát, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cả về thể chất, tinh thần của người bệnh.

DS. Hải Nguyên
Theo Đời sống Plus/GĐVN