Công ty TNHH Nhất Nhất
banner
Tiêu hóa - Gan mật

Đau bụng tiêu chảy: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

2025/11/06 09:57

Đau bụng tiêu chảy là tình trạng rối loạn tiêu hóa thường gặp, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả, bao gồm thuốc, chế độ ăn và bổ sung men vi sinh.

Đau bụng tiêu chảy là tình trạng rối loạn tiêu hóa thường gặp

1. Đau bụng tiêu chảy là gì?

Đau bụng tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ 3 lần trở lên trong ngày, kèm theo đau bụng quặn thắt, đầy hơi, mệt mỏi. Đây là một phản ứng của cơ thể khi hệ tiêu hóa bị kích thích hoặc nhiễm khuẩn.

Tình trạng này có thể xuất hiện cấp tính (kéo dài vài ngày) hoặc mạn tính (kéo dài nhiều tuần). Nếu không được xử lý đúng cách, đau bụng tiêu chảy kéo dài có thể gây mất nước, rối loạn điện giải và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe

Đau bụng tiêu chảy kéo dài gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống

2. Nguyên nhân gây đau bụng tiêu chảy

Đau bụng tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

2.1. Nhiễm khuẩn, nhiễm virus

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp. Một số tác nhân phổ biến gồm:

  • Vi khuẩn: E. coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter...
  • Virus: Rotavirus, Norovirus...
  • Ký sinh trùng: Giardia lamblia, Entamoeba histolytica…

Thức ăn, nước uống bị nhiễm bẩn là con đường lây nhiễm chính.

2.2. Ngộ độc thực phẩm

Khi ăn phải thức ăn ôi thiu, nhiễm độc tố, nhiễm vi khuẩn…người bệnh thường có biểu hiện đau bụng dữ dội, tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa.

2.3. Không dung nạp thực phẩm

Một số người bị không dung nạp lactose (đường sữa) hoặc gluten (trong lúa mì, lúa mạch) có thể bị đau bụng, tiêu chảy sau khi ăn những thực phẩm chứa các chất này.

2.4. Rối loạn hệ vi sinh đường ruột

Hệ vi sinh trong ruột gồm hàng tỷ vi khuẩn có lợi và hại. Khi mất cân bằng — do dùng kháng sinh kéo dài, stress, ăn uống thất thường — vi khuẩn có hại phát triển, gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy.

2.5. Nguyên nhân do bệnh lý

Một số bệnh mạn tính có thể gây ra tình trạng này:

  • Hội chứng ruột kích thích (IBS)
  • Viêm đại tràng
  • Celiac (bệnh nhạy cảm gluten)
  • Bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng

2.6. Tác dụng phụ của thuốc

Một số thuốc, đặc biệt là kháng sinh, thuốc nhuận tràng, thuốc giảm acid dạ dày, có thể gây tiêu chảy do ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột.

3. Biểu hiện thường gặp của đau bụng tiêu chảy

Tùy theo nguyên nhân, mức độ nặng nhẹ mà triệu chứng có thể khác nhau. Tuy nhiên, các biểu hiện phổ biến gồm:

  • Đau bụng quặn thắt hoặc đau âm ỉ vùng bụng dưới
  • Đi ngoài phân lỏng hoặc nước nhiều lần trong ngày
  • Đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn, nôn
  • Sốt nhẹ hoặc cao nếu do nhiễm khuẩn
  • Mất nước: khát nước, môi khô, tiểu ít, mệt mỏi
  • Phân có nhầy, máu trong trường hợp viêm ruột nặng

Nếu tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày hoặc kèm sốt cao, phân có máu, người bệnh cần đi khám sớm để loại trừ bệnh lý nghiêm trọng.

4. Hệ quả của đau bụng tiêu chảy kéo dài

Nhiều người chủ quan nghĩ rằng đau bụng tiêu chảy chỉ là “rối loạn tiêu hóa nhẹ”. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, tình trạng này có thể gây:

4.1. Mất nước và điện giải

Tiêu chảy khiến cơ thể mất nước nhanh chóng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người cao tuổi. Mất nước nặng có thể dẫn đến tụt huyết áp, trụy tim mạch, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

4.2. Rối loạn hấp thu dinh dưỡng

Khi niêm mạc ruột bị tổn thương, quá trình hấp thu dưỡng chất (đặc biệt là vitamin, khoáng chất) bị cản trở, dẫn đến suy dinh dưỡng, mệt mỏi, sụt cân.

4.3. Ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột

Tiêu chảy kéo dài khiến vi khuẩn có lợi trong ruột giảm mạnh, hệ miễn dịch suy yếu, dẫn đến rối loạn tiêu hóa tái phát thường xuyên.

4.4. Biến chứng nghiêm trọng

Nếu không điều trị đúng, người bệnh có thể gặp biến chứng như:

  • Viêm đại tràng mạn tính
  • Hội chứng ruột kích thích
  • Tổn thương gan mật thứ phát do nhiễm khuẩn

5. Cách điều trị đau bụng tiêu chảy hiệu quả

Việc điều trị cần tùy thuộc vào nguyên nhân. Tuy nhiên, mục tiêu chính là giảm mất nước, điều chỉnh chế độ ăn và phục hồi hệ vi sinh đường ruột.

5.1. Bù nước và điện giải

  • Uống oresol (ORS) pha đúng hướng dẫn để bù nước, muối và khoáng chất.
  • Nếu không có oresol, có thể uống nước cháo loãng, nước dừa, nước súp.
  • Tránh nước ngọt có gas, cà phê, rượu bia — dễ làm tiêu chảy nặng hơn.


Bổ sung điện giải để bù nước và muối khoáng khi bị đau bụng tiêu chảy

5.2. Sử dụng thuốc điều trị

Một số thuốc thường được sử dụng, lưu ý nên tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi dùng:

  • Thuốc cầm tiêu chảy (theo chỉ định bác sĩ): Loperamide, Racecadotril...
  • Thuốc kháng sinh: Chỉ dùng khi xác định nguyên nhân do vi khuẩn.
  • Thuốc chống co thắt: Giảm đau bụng, co thắt ruột.
  • Men vi sinh: Hỗ trợ khôi phục hệ vi khuẩn có lợi trong đường ruột.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định — việc lạm dụng có thể khiến tình trạng tiêu chảy nặng hơn.

5.3. Bổ sung men vi sinh – hỗ trợ phục hồi hệ tiêu hóa

Men vi sinh chứa các lợi khuẩn như Bacillus clausii giúp:

  • Ức chế vi khuẩn gây bệnh
  • Khôi phục hệ vi sinh đường ruột sau khi dùng kháng sinh
  • Giảm thời gian tiêu chảy, giảm đau bụng
  • Tăng cường tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất


Bổ sung lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm đau bụng tiêu chảy

Có thể sử dụng men vi sinh dạng bột, viên hoặc uống, dùng liên tục trong 7–14 ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.

6. Chế độ ăn uống khi bị đau bụng tiêu chảy

Chế độ ăn đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình hồi phục. Người bị đau bụng tiêu chảy nên:

6.1. Nên ăn:

Cháo, cơm mềm, súp, bánh mì trắng – dễ tiêu hóa

Khoai tây, chuối, cà rốt, táo – cung cấp kali, giảm kích thích ruột

Sữa chua chứa men vi sinh tự nhiên

Thịt nạc, cá hấp, trứng luộc – bổ sung đạm nhẹ

6.2. Nên tránh:

Thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ

Sữa và các sản phẩm từ sữa (nếu nghi ngờ không dung nạp lactose)

Gia vị cay, rượu bia, cà phê

Thực phẩm nhiều chất xơ thô như rau sống, ngũ cốc nguyên hạt

Khi triệu chứng giảm, nên ăn lại từ từ, tránh ăn quá no để ruột có thời gian phục hồi.

7. Phòng ngừa đau bụng tiêu chảy tái phát

Phòng bệnh vẫn luôn là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa.

7.1. Giữ vệ sinh ăn uống

  • Ăn chín uống sôi, không ăn đồ tái, sống.
  • Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
  • Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh, tránh ôi thiu.

7.2. Hạn chế dùng kháng sinh bừa bãi

Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ để tránh làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

7.3. Duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh

  • Ăn uống điều độ, không bỏ bữa.
  • Uống đủ nước.
  • Bổ sung men vi sinh hoặc sữa chua hằng ngày để tăng lợi khuẩn.
  • Giữ tinh thần thoải mái, giảm stress — vì căng thẳng kéo dài cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa.

8. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, bạn cần đến cơ sở y tế ngay:

  • Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày
  • Sốt cao trên 38,5°C
  • Phân có máu, nhầy
  • Khát nước nhiều, tiểu ít, mệt lả
  • Trẻ em, người già, người suy giảm miễn dịch bị tiêu chảy

Bác sĩ sẽ thăm khám, xét nghiệm phân, máu, hoặc nội soi (nếu cần) để xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.

Đau bụng tiêu chảy là tình trạng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị giúp bạn chủ động xử lý, tránh biến chứng. Bên cạnh việc bù nước, điều chỉnh chế độ ăn, đừng quên bổ sung men vi sinh để khôi phục hệ vi khuẩn có lợi, giúp đường ruột khỏe mạnh, tiêu hóa ổn định và phòng ngừa tái phát hiệu quả.

DS Triệu Ngọc
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/dau-bung-tieu-chay-nguyen-nhan-va-cach-dieu-tri-hieu-qua-n34166.html

Hết phần tư liệu

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Bột Menbio

Men vi sinh

Thành phần (cho 1 gói 1g):

Bacillus clausii (dạng bào tử) 2x10⁹ CFU. Phụ liệu: Chất độn (Maltodextrin, Lactose).

Công dụng:

* Giúp bổ sung lợi khuẩn đường ruột.

* Hỗ trợ giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hoá như tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi do loạn khuẩn đường ruột.

Đối tượng sử dụng:

* Trẻ em từ 1 tuổi trở lên và người lớn bị rối loạn tiêu hoá do loạn khuẩn đường ruột.

* Người uống kháng sinh gây loạn khuẩn đường ruột.

Cách dùng:

Không dùng với nước nóng quá 40ºC.

Với trẻ nhỏ pha với sữa, nước hay thức ăn của trẻ.

Tốt nhất dùng trước khi ăn 30 phút.

* Trẻ từ 1-14 tuổi: uống 2-3 gói/ngày.

* Trẻ từ 15 tuổi trở lên và người lớn: uống 3 gói/ngày.

Chú ý: Phụ nữ mang thai, người đang sử dụng thuốc tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi dùng. Không sử dụng cho người mẫn cảm, kiêng kỵ với bất kì thành phần nào của sản phẩm.

Tổ chức công bố, sản xuất và chịu trách nhiệm về sản phẩm:

Công ty TNHH Dược phẩm Nhất Nhất

Điện thoại liên hệ: 1800.6689 (giờ hành chính)

Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh

Sản phẩm

QUE THỬ THAI QUICK 3

Que thử thai được dùng cho việc hỗ trợ chẩn đoán thai ngoài tử cung và mang thai sớm.
Xem thêm

TPBVSK Bột men vi sinh MENBIO

Men vi sinh MENBIO bổ sung lợi khuẩn đường ruột, hỗ trợ giảm rối loạn tiêu hóa, giúp giảm các triệu chứng: tiêu chảy, chướng bụng đầy hơi do loạn khuẩn đường ruột.
Xem thêm

TPBVSK Siro cảm Nhất Nhất

Siro Cảm Nhất Nhất Thảo dược giải cảm, an toàn cho bé
Xem thêm

Giải Cảm Nhất Nhất

Thuốc Giải cảm Nhất Nhất Thảo dược trị cảm, hết hắt hơi, sổ mũi, đau nhức cơ thể
Xem thêm

Lăn ANTIMUOI Nhất Nhất

Lăn Antimuoi Nhất Nhất phòng chống muỗi và côn trùng cắn đốt. Giảm viêm, sưng, ngứa khi bị muỗi và côn trùng cắn đốt.
Xem thêm

Dung Dịch Vệ Sinh Phụ Nữ Thiên Mai

Dung Dịch Vệ Sinh Phụ Nữ Thiên Mai làm sạch nhẹ nhàng, khử mùi hôi, bảo vệ vùng kín, mang lại cảm giác tự tin với hương thơm quyến rũ
Xem thêm

Thuốc Trĩ Nhất Nhất

Thuốc Trĩ Nhất Nhất giúp điều trị trĩ ngoại, trĩ nội độ 1-2-3, giảm đau rát chảy máu, làm co búi trĩ, làm bền thành mạch và ngăn ngừa trĩ tái phát.
Xem thêm

TPBVSK Zinc Gluconate Nhất Nhất

- Bổ sung Kẽm - Hỗ trợ tăng cường sức khỏe và sức đề kháng
Xem thêm
Công ty TNHH Nhất Nhất
  • Trụ sở chính: 272 Lê Trọng Tấn, Phường Phương Liệt, Hà Nội
  • Tel: 024.35 62 5766 - Hotline: 18006689
  • Email: lienhe@nhatnhatgroup.com
  • Chi nhánh Hồ Chí Minh: 194/3 Trần Huy Liệu, Phường Cầu Kiệu, Thành phố Hồ Chí Minh
Giấy phép số: 23/GP-STTTT ngày 28/02/2025 của Sở thông tin và truyền thông, UBND TP Hà Nội
 
Giấy phép đăng ký kinh doanh số ‎0101983927 cấp ngày 27/06/2006
 
Người chịu trách nhiệm nội dung: Lê Đức Lộc
 
© 2018. Bản quyền thuộc về Nhatnhat.com.
hotline chat zalo chat message