Thiếu máu lên não là tình trạng lưu lượng máu cung cấp cho não giảm, khiến các tế bào thần kinh không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết để hoạt động bình thường. Đây là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến chức năng não bộ và làm tăng nguy cơ đột quỵ nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Hiện tượng thiếu máu lên não có nguy hiểm không
Mục lục
Hiện tượng thiếu máu lên não là gì?
Thiếu máu lên não có nguy hiểm không?
Nguyên nhân gây thiếu máu lên não
Dấu hiệu nhận biết thiếu máu lên não
Điều trị thiếu máu lên não
Phòng ngừa thiếu máu lên não
Hiện tượng thiếu máu lên não là gì?
Não bộ tiêu thụ khoảng 20% lượng oxy của cơ thể dù chỉ chiếm 2% khối lượng cơ thể. Để duy trì hoạt động bình thường, não cần được cung cấp liên tục máu giàu oxy thông qua hệ thống động mạch cảnh và động mạch đốt sống – nền. Khi dòng máu này bị giảm lưu lượng hoặc tắc nghẽn, các tế bào thần kinh sẽ rơi vào trạng thái thiếu oxy, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng điều khiển vận động, cảm giác, trí nhớ và nhiều hoạt động sống khác.
Tình trạng thiếu máu lên não có thể xảy ra cấp tính hoặc mạn tính. Dạng cấp tính thường liên quan đến cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ, trong khi dạng mạn tính tiến triển âm thầm, gây giảm hiệu suất hoạt động của não theo thời gian.
Thiếu máu lên não có nguy hiểm không là câu hỏi nhiều người quan tâm
Thiếu máu lên não có nguy hiểm không?
Thiếu máu lên não là một tình trạng nguy hiểm vì não bộ rất nhạy cảm với tình trạng thiếu oxy. Chỉ sau vài phút thiếu máu nghiêm trọng, tế bào thần kinh có thể bị tổn thương không hồi phục. Tùy mức độ và thời gian thiếu máu, hậu quả có thể bao gồm:
-
Rối loạn chức năng tạm thời: như hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu, nói khó, mờ mắt – thường gặp ở cơn thiếu máu não thoáng qua.
-
Tổn thương não vĩnh viễn: xảy ra nếu dòng máu bị tắc nghẽn hoàn toàn trong thời gian dài, dẫn đến đột quỵ thiếu máu não.
-
Giảm trí nhớ và khả năng tập trung: đặc biệt ở người bị thiếu máu não mạn tính.
-
Nguy cơ tàn phế hoặc tử vong: trong trường hợp nặng, đặc biệt khi thiếu máu não cấp tính không được cấp cứu kịp thời.
Bị thiếu máu lên não là một tình trạng nguy hiểm
Nguyên nhân gây thiếu máu lên não
Một số nguyên nhân thường gặp gồm:
-
Xơ vữa động mạch: mảng xơ vữa làm hẹp hoặc tắc lòng mạch, cản trở lưu lượng máu lên não.
-
Huyết khối hoặc cục máu đông: hình thành tại não hoặc di chuyển từ nơi khác đến.
-
Huyết áp thấp hoặc rối loạn nhịp tim: làm giảm lượng máu bơm lên não.
-
Thoái hóa cột sống cổ: chèn ép động mạch đốt sống – nền.
-
Bệnh lý mạch máu não bẩm sinh: như dị dạng mạch máu.
Dấu hiệu nhận biết thiếu máu lên não
Triệu chứng có thể khác nhau tùy mức độ, dạng cấp hay mạn tính, nhưng những biểu hiện dưới đây cần được chú ý:
-
Chóng mặt, hoa mắt: đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột, làm giảm đột ngột lưu lượng máu não.
-
Đau đầu: đau âm ỉ hoặc dữ dội, có thể kèm cảm giác nặng đầu, mệt mỏi, đặc biệt khi làm việc trí óc nhiều.
-
Rối loạn thị giác: mờ mắt, nhìn đôi, mất thị lực tạm thời ở một hoặc cả hai mắt.
-
Rối loạn thăng bằng và phối hợp vận động: cảm giác loạng choạng, khó giữ thăng bằng khi đi lại, dễ té ngã.
-
Giảm trí nhớ, khó tập trung: xuất hiện ở thể mạn tính, ảnh hưởng đến hiệu suất công việc.
Người bệnh nên đi khám ngay khi có một hoặc nhiều triệu chứng kể trên, đặc biệt nếu triệu chứng xảy ra đột ngột, kèm yếu hoặc tê một bên cơ thể, rối loạn ngôn ngữ hoặc mất ý thức. Đây có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ – tình trạng cần cấp cứu ngay lập tức.
Điều trị thiếu máu lên não
Bác sĩ sẽ khai thác tiền sử, khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm như siêu âm Doppler, MRI, CT scan não để xác định nguyên nhân.
Dưới đây là các phương pháp điều trị thiếu máu lên não hiệu quả:
-
Kiểm soát yếu tố nguy cơ: điều chỉnh huyết áp, kiểm soát đường huyết, giảm mỡ máu. Phòng ngừa cục máu đông bằng thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc chống đông… Việc sử dụng các thuốc này cần tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
-
Dùng thuốc hoạt huyết Đông y: Đông y từ lâu đã được dùng trong điều trị thiếu máu não. Tăng cường máu lưu thông lên não sẽ đem theo oxy và các dưỡng chất nuôi dưỡng tế bào não, giảm và ngăn ngừa các triệu chứng do hiện tượng thiếu máu lên não gây ra. Sử dụng kiên trì còn giúp phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, nghẽn mạch, tai biến mạch máu não.
Phòng ngừa thiếu máu lên não
Lối sống lành mạnh giúp phòng ngừa thiếu máu lên não
Phòng bệnh đóng vai trò quan trọng, đặc biệt ở người có nguy cơ cao:
-
Duy trì huyết áp, đường huyết, mỡ máu ở mức ổn định
-
Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia
-
Tập thể dục thường xuyên, duy trì cân nặng hợp lý
-
Chế độ ăn lành mạnh, nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế mỡ bão hòa và muối
-
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có bệnh lý tim mạch hoặc tiền sử gia đình có đột quỵ
Thiếu máu lên não là tình trạng không nên xem nhẹ, vì có thể để lại hậu quả nặng nề, từ suy giảm trí nhớ đến đột quỵ và tàn phế. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, thăm khám kịp thời và kiểm soát yếu tố nguy cơ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe não bộ và duy trì chất lượng sống.
DS Nguyễn Lụa
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/hien-tuong-thieu-mau-len-nao-co-nguy-hiem-khong-va-dau-hieu-nhan-biet-n33132.html