Các triệu chứng gan nhiễm mỡ dễ nhận biết

Triệu chứng gan nhiễm mỡ thường bị bỏ qua do dễ nhầm lẫn
 

Các cấp độ của gan nhiễm mỡ

Phân loại gan nhiễm mỡ

Dựa vào nguyên nhân khởi phát, người ta chia gan nhiễm mỡ thành hai loại chính: gan nhiễm mỡ do rượu (ALD) và gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Gan nhiễm mỡ do rượu 

Gan nhiễm mỡ do rượu là thuật ngữ dùng chỉ một loạt tổn thương gan từ việc sử dụng rượu bia và các đồ uống có cồn khác. 

Chất cồn trong rượu bia khiến gan phải làm việc quá mức để phân giải thành các chất khác như acetaldehyde, acetyl-CoA và acetate. 

Những chất này có thể gây kích ứng, viêm và tổn thương các tế bào gan, làm giảm đáng kể khả năng miễn dịch cũng như chức năng lọc máu và sản sinh các chất cần thiết của gan.

Khi sử dụng rượu bia, gan sẽ ưu tiên chuyển hóa chất cồn trước để tránh tổn thương tới tế bào.

Glucose và lipid chưa được xử lý sẽ tích tụ ở gan dưới dạng các tế bào mỡ, làm tăng kích thước và giảm hiệu suất hoạt động của gan.

Gan nhiễm mỡ do rượu được xác định khi trong vòng 2 năm, nam giới uống trên 210 gram alcohol/tuần (gần bằng 7 ly rượu hoặc 14 lon bia) và nữ giới trên 140 gram alcohol/tuần (tương đương 5 ly rượu hoặc 10 lon bia).

Gan nhiễm mỡ không do rượu 

Gan nhiễm mỡ không do rượu còn được gọi là gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa.

Nhiễm mỡ gan không do rượu có mối liên quan rõ rệt với một số tình trạng bệnh lý:

• Thừa cân, béo phì.
• Hội chứng chuyển hóa là sự kết hợp của cholesterol cao, đái tháo đường và tăng huyết áp (huyết áp cao).
• Hội chứng buồng trứng đa nang.
• Suy dinh dưỡng protein (quá ít protein trong chế độ ăn).
• Giảm cân quá nhanh.
• Sử dụng một số loại thuốc ảnh hưởng đến gan.

Triệu chứng gan nhiễm mỡ phổ biến

Hầu hết các bệnh lý trên gan đều không có hoặc các triệu chứng rất mờ nhạt, thường khó nhận ra và chỉ có thể biết được qua thăm khám định kỳ.

Ảnh hưởng tới sức khỏe thường chỉ rõ rệt ở giai đoạn sau, khi gan bị tổn thương dẫn tới suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. 

Gan nhiễm mỡ thường chỉ bắt đầu biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn hai, mặc dù dễ bị nhầm lẫn.
 
Các dấu hiệu phổ biến thường được người bệnh mô tả là:

• Chán ăn, ăn không ngon miệng, cảm thấy sợ đồ nhiều mỡ
• Rối loạn các chức năng cơ bản của gan
• Sốt, thường vào buổi chiều
• Khó tiêu, đầy bụng, buồn nôn và nôn
• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi
• Mất ngủ, ngủ không sâu giấc

Đôi khi, các triệu chứng có thể tương tự như nóng gan hay men gan cao như mẩn ngứa, nổi mề đay, nhất là vào chiều tối hay sau khi sử dụng rượu bia.

Ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng của tổn thương gan có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

• Đau tức hạ sườn phải
• Vàng da, vàng mắt
• Nước tiểu có màu vàng sậm như nước trà
• Sao mạch nổi trên da
• Sụt cân nhanh chóng 

Triệu chứng gan nhiễm mỡ thường gặp

Biến chứng của gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là một tổn thương dạng lan tỏa phá hủy tế bào gan và gây mất chức năng gan.

Lượng mỡ càng chiếm chỗ nhiều trên gan, phản ứng viêm càng trở nên phức tạp và các tế bào gan càng mất đi nhanh chóng.

Các biến chứng có thể gặp phải của bệnh gan nhiễm mỡ là:

• Viêm gan: mỡ tích tụ trên gan là nguyên nhân khởi phát tình trạng viêm trên gan. Viêm gan kéo dài làm tăng gánh nặng lên gan, khiến cho gan suy kiệt chỉ trong thời gian ngắn.
• Xơ gan: Khi lượng mỡ vượt quá 30%, quá trình xơ hóa trên gan bắt đầu diễn ra. Các tế bào gan bị thay thế dần bởi các mô xơ, mô sẹo, gây ra cứng gan, gan to. Xơ gan là một biến chứng nguy hiểm, tỷ lệ tử vong lên tới 85% số người mắc bệnh.
• Ung thư gan: Ung thư là biến chứng nghiêm trọng trong bất cứ bệnh lý gan nào. Tổn thương kéo dài có thể hình thành các khối u ác tính trên gan.

Điều trị gan nhiễm mỡ như thế nào?

Thực tế không có cách nào điều trị cũng như loại bỏ hoàn toàn mỡ trong gan. Mục đích chính của việc điều trị là làm chậm quá trình tăng lượng mỡ tích lũy và tăng độ gan nhiễm mỡ. 

Phương pháp chính bao gồm giảm cân, thay đổi lối sống kết hợp với việc kiểm soát tốt các bệnh lý nguy cơ đặc biệt là các bệnh rối loạn chuyển hóa như mỡ máu, tiểu đường, tăng huyết áp...

Một số thay đổi về lối sống và dinh dưỡng cho người bị gan nhiễm mỡ bao gồm: 

• Dù tình trạng gan nhiễm mỡ có liên quan đến rượu hay không, ngưng sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, thuốc là cũng như các chất kích thích là yếu tố bắt buộc để tránh bệnh nặng lên.
• Hạn chế đồ ăn cay nóng, đồ chiên xào dầu mỡ, nội tạng động vật và các loại thịt đỏ.
• Bổ sung vào chế độ ăn uống rau xanh, trái cây và các loại ngũ cốc, nên ăn thức ăn chế biến hấp hay luộc, hạn chế sử dụng quá nhiều gia vị.
• Uống đủ nước mỗi ngày để giúp gan loại bỏ độc tố tốt hơn.
• Đi ngủ sớm giúp gan được nghỉ ngơi và thải độc đúng cách, không nên thức khuya sau 11h đêm.
• Tập thể dục giúp phòng tránh và ngăn ngừa bệnh tật, bao gồm cả gan nhiễm mỡ.
• Điều trị bệnh lý nền theo đúng chỉ định từ bác sĩ và đi thăm khám định kỳ theo đúng lịch hẹn là cách giúp người bệnh nắm rõ về sức khỏe và phát hiện sớm các tiến triển bệnh.

Ngăn ngừa và giảm tình trạng gan nhiễm mỡ với thảo dược tự nhiên

Đông y có bài thuốc trị bệnh gan hiệu quả với tác dụng nhuận gan, tiêu độc, kiện tỳ, tăng cường khí huyết.

Nhờ khả năng nhuận gan, tiêu độc, bài thuốc giúp hỗ trợ lá gan khỏe mạnh hơn, nhờ đó sẽ giúp ngăn ngừa và giảm tình trạng gan nhiễm mỡ.

Ngoài ra, nhờ khả năng giải độc, nên bài thuốc còn được dùng trong các trường hợp suy giảm chức năng gan do dùng nhiều bia rượu, tân dược.