Gan nhiễm mỡ nhẹ thường diễn ra âm thầm, ít biểu hiện rõ ràng nên dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu được nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách, gan nhiễm mỡ nhẹ hoàn toàn có thể cải thiện và ngăn ngừa tiến triển nặng hơn.
Cách xử lý gan nhiễm mỡ nhẹ
MỤC LỤC
Gan nhiễm mỡ nhẹ là gì?
Dấu hiệu và triệu chứng gan nhiễm mỡ
Nguyên nhân gan nhiễm mỡ
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ
Cách điều trị và cải thiện gan nhiễm mỡ |
Gan nhiễm mỡ nhẹ là gì?
Gan nhiễm mỡ nhẹ là giai đoạn đầu của bệnh gan nhiễm mỡ, khi lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan chiếm hơn 5% trọng lượng gan nhưng chưa gây viêm hoặc tổn thương nghiêm trọng.
Ở mức độ nhẹ, gan vẫn hoạt động gần như bình thường và tổn thương có thể hồi phục nếu người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt và kiểm soát cân nặng kịp thời. Đây là giai đoạn dễ điều trị nhất, giúp ngăn ngừa tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ hoặc xơ gan.
Các mức độ nhiễm mỡ của gan
Dấu hiệu và triệu chứng gan nhiễm mỡ
Ở giai đoạn nhẹ, gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng rất mơ hồ, dễ bị bỏ qua:
-
Không có triệu chứng: Nhiều người phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc siêu âm bụng vì lý do khác.
-
Mệt mỏi nhẹ: Cảm giác uể oải, thiếu năng lượng.
-
Khó chịu vùng hạ sườn phải: Đôi khi có thể cảm thấy hơi nặng hoặc tức nhẹ ở vùng bụng trên bên phải (vị trí của gan).
-
Chán ăn, buồn nôn: Một số ít trường hợp có thể có những triệu chứng tiêu hóa nhẹ.
Nguyên nhân gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ nhẹ có thể do nhiều nguyên nhân, được chia làm hai loại chính:
Gan nhiễm mỡ do rượu (Alcoholic Fatty Liver Disease - AFLD)
Do lạm dụng rượu bia quá mức. Rượu làm tăng quá trình tổng hợp axit béo và giảm khả năng chuyển hóa mỡ của gan.
Gan nhiễm mỡ không do rượu (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease - NAFLD)
Đây là dạng phổ biến hơn và thường liên quan đến các tình trạng:
-
Béo phì và thừa cân: Là nguyên nhân hàng đầu.
-
Tiểu đường tuýp 2 hoặc tiền tiểu đường: Kháng insulin là yếu tố nguy cơ chính.
-
Rối loạn lipid máu: Mỡ máu cao (tăng triglyceride, cholesterol xấu LDL).
-
Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ nhiều đường, carbohydrate tinh chế, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.
-
Hội chứng chuyển hóa: Tập hợp các yếu tố nguy cơ trên.
-
Một số loại thuốc: Ví dụ như corticosteroid, tamoxifen.
-
Giảm cân quá nhanh: Có thể gây sốc cho gan.
Chẩn đoán gan nhiễm mỡ
Siêu âm bụng: Là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để phát hiện gan nhiễm mỡ, thường được sử dụng để xác định mức độ (nhẹ, vừa, nặng).
Xét nghiệm máu:
-
Men gan (ALT, AST): Có thể tăng nhẹ hoặc bình thường.
-
Mỡ máu (Cholesterol, Triglyceride): Thường cao.
-
Glucose máu: Có thể cao nếu có tiểu đường.
Các xét nghiệm hình ảnh khác: CT scan, MRI (ít phổ biến hơn để chẩn đoán ban đầu gan nhiễm mỡ nhẹ).
Sinh thiết gan: Hiếm khi cần thiết ở giai đoạn nhẹ, thường chỉ được thực hiện nếu có nghi ngờ bệnh gan tiến triển hoặc để loại trừ các nguyên nhân khác.
Cách điều trị và cải thiện gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ nhẹ hoàn toàn có thể được cải thiện và đảo ngược bằng cách thay đổi lối sống một cách tích cực:
Thay đổi chế độ ăn uống
-
Giảm chất béo xấu: Hạn chế mỡ động vật, đồ ăn chiên xào, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn.
-
Hạn chế đường và carbohydrate tinh chế: Giảm nước ngọt, bánh kẹo, cơm trắng, bánh mì trắng.
-
Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt: Cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.
-
Bổ sung protein nạc: Thịt gà bỏ da, cá, đậu phụ.
-
Caffeine: Một số nghiên cứu cho thấy cà phê có thể có lợi cho gan, nhưng cần dùng điều độ.
Giảm cân khoa học
Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện đáng kể tình trạng gan nhiễm mỡ. Nên giảm cân một cách từ từ, ổn định, thay vì ép cân quá nhanh trong thời gian ngắn. Việc giảm cân quá đột ngột có thể gây mệt mỏi, mất cơ, rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Mục tiêu an toàn là giảm khoảng 0,5–1kg mỗi tuần để cơ thể có thời gian thích nghi.
Để giảm cân hiệu quả, bạn cần kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với việc vận động đều đặn mỗi ngày.
Tập thể dục đều đặn
Ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần các bài tập cường độ trung bình như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe. Tập thể dục giúp đốt cháy mỡ thừa, cải thiện độ nhạy insulin.
Hạn chế hoặc ngừng uống rượu bia
Đây là yếu tố quan trọng nhất nếu bạn bị gan nhiễm mỡ do rượu. Với gan nhiễm mỡ không do rượu, việc hạn chế rượu bia cũng rất có lợi cho gan.
Hạn chế sử dụng rượu bia để cải thiện gan nhiễm mỡ
Kiểm soát các bệnh lý liên quan
Nếu có tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, cần điều trị và kiểm soát tốt các bệnh này theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tránh các loại thuốc không cần thiết
Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc có thể gây hại cho gan.
Sử dụng thuốc Giải Độc Gan từ thảo dược
Theo Đông y, gan nhiễm mỡ là dấu hiệu của sự mất cân bằng âm dương và khí huyết trong cơ thể, làm suy giảm chức năng gan. Nguyên nhân có thể do thấp nhiệt đàm ẩm, khí huyết ứ trệ, can khí uất kết, hoặc tỳ vị hư yếu.
Để khắc phục, Đông y tập trung vào việc điều hòa âm dương, khí huyết, thanh nhiệt và giải độc gan bằng các bài thuốc cổ truyền.
Đông y có bài thuốc
giải độc gan hiệu quả, với thành phần gồm các vị thuốc như bạch thược, bạch truật, cam thảo, diệp hạ châu, đảng sâm, đương quy, nhân trần, phục linh, trần bì, giúp nhuận gan, tiêu độc, kiện tỳ và tăng cường khí huyết.
Hiện nay, bài thuốc này đã được chuyển giao sản xuất tại nhà máy chuẩn GMP-WHO, tạo nên Thuốc Giải Độc Gan dạng viên nén tiện sử dụng và dễ bảo quản.
Thuốc Giải Độc Gan dạng viên nén hiện có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, người bị gan nhiễm mỡ có thể tham khảo sử dụng.
Thăm khám định kỳ
Theo dõi tình trạng gan định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo bệnh không tiến triển.
Gan nhiễm mỡ nhẹ là một lời cảnh báo để bạn thay đổi thói quen sinh hoạt. Bằng cách điều chỉnh lối sống, bạn hoàn toàn có thể giúp gan khỏe mạnh trở lại và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Dược sĩ Thu Hà
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/gan-nhiem-mo-nhe-dau-hieu-nhan-biet-va-cach-bao-ve-gan-n32263.html