Đi ngoài nhiều lần trong ngày ở người lớn – Khi nào là bình thường, khi nào cần đi khám?

Đi ngoài nhiều lần trong ngày ở người lớn có thể là phản ứng sinh lý tạm thời, nhưng cũng có thể là dấu hiệu viêm đại tràng hoặc rối loạn tiêu hóa. Bài viết dưới đây sẽ chỉ cho bạn cách nhận biết và xử lý an toàn.

Đi ngoài nhiều lần trong ngày ở người lớn có thể dấu hiệu bệnh tiêu hóa

Khi “đi ngoài” trở nên bất thường

Ở người trưởng thành, việc đi ngoài 1–2 lần mỗi ngày được xem là bình thường. Tuy nhiên, khi số lần tăng lên 3–5 lần, thậm chí nhiều hơn, kèm theo phân lỏng, đau bụng, sôi ruột, chướng bụng hoặc mệt mỏi, đó là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề.

Nhiều người chủ quan nghĩ rằng chỉ là “ăn uống không tiêu” hay “đường ruột yếu”, nhưng thực tế đi ngoài nhiều lần trong ngày ở người lớn có thể là triệu chứng của rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích.

Đi ngoài nhiều lần trong ngày có thể là phản ứng bình thường hoặc dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiêu hóa

Khi nào đi ngoài nhiều lần vẫn là bình thường?

Không phải trường hợp nào “đi ngoài nhiều lần” cũng đáng lo. Nếu phân mềm, khuôn ổn định, không có mùi hôi bất thường, không kèm đau bụng hay mệt mỏi, thì đó chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể.

Một vài tình huống sinh lý bình thường có thể khiến bạn đi ngoài nhiều hơn, gồm:

• Ăn nhiều chất xơ (rau xanh, hoa quả, khoai, ngũ cốc).
• Thay đổi chế độ ăn đột ngột, ví dụ ăn chay, uống nhiều nước ép.
• Tác động của cà phê, sữa tươi hoặc đồ ăn lạ.
• Tăng vận động thể lực, khiến nhu động ruột hoạt động mạnh hơn.
• Tình trạng này thường chỉ kéo dài 1–2 ngày và tự hết khi cơ thể thích nghi.

Khi nào là dấu hiệu bất thường cần đi khám?

Nếu bạn thấy mình đi ngoài nhiều lần trong ngày kéo dài hơn 3 ngày, đặc biệt khi xuất hiện các dấu hiệu sau, hãy đi khám để được chẩn đoán sớm:

• Phân lỏng, nát hoặc có nhầy, máu.
• Đau bụng quặn từng cơn, sôi bụng, đầy hơi.
• Cảm giác buồn đi ngoài liên tục nhưng lượng phân ít.
• Ăn không tiêu, chướng bụng sau bữa ăn.
• Mệt mỏi, sụt cân hoặc mất ngủ.

Đây là những dấu hiệu đặc trưng của rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích hoặc nhiễm khuẩn đường ruột.

Nguyên nhân khiến người lớn đi ngoài nhiều lần trong ngày

1. Rối loạn tiêu hóa

Do chế độ ăn uống thất thường, căng thẳng hoặc sử dụng kháng sinh dài ngày làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến sôi bụng, phân lỏng, đi nhiều lần.

Khi kéo dài, rối loạn tiêu hóa làm giảm khả năng hấp thu, khiến người bệnh mệt mỏi, đầy bụng, ăn không ngon.

2. Viêm đại tràng

Là nguyên nhân phổ biến nhất. Viêm đại tràng khiến niêm mạc ruột bị viêm loét, người bệnh đi ngoài nhiều lần, phân lỏng hoặc nát, đau âm ỉ vùng bụng dưới và hay cảm giác chưa đi hết phân.

Nếu không điều trị dứt điểm, bệnh dễ tái phát và chuyển mạn tính.

3. Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Đây là rối loạn chức năng của ruột mà không có tổn thương thực thể.

Người bệnh thường đi ngoài nhiều lần xen kẽ táo bón, kèm đau bụng, chướng hơi, sôi ruột.

Nguyên nhân chính là stress, mất ngủ, hoặc chế độ ăn kém khoa học.

4. Nhiễm khuẩn đường ruột

Thường xảy ra sau khi ăn đồ ôi thiu, thực phẩm đường phố không đảm bảo. Triệu chứng là đi ngoài liên tục, phân lỏng, có mùi tanh, nhầy hoặc lẫn máu.

Khi mất nước, cơ thể dễ mệt lả, chóng mặt, tụt huyết áp – cần bù nước và điện giải sớm.

5. Viêm dạ dày, trào ngược hoặc stress kéo dài

Stress kích thích hệ thần kinh ruột, làm tăng co bóp và rối loạn nhu động. Hệ quả là đau bụng, tiêu chảy hoặc đi ngoài buổi sáng nhiều lần.

Viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa và stress là nguyên nhân phổ biến khiến người lớn đi ngoài nhiều lần

Tác hại khi đi ngoài nhiều lần kéo dài

• Mất nước và điện giải, gây mệt mỏi, chóng mặt.
• Giảm hấp thu dinh dưỡng, khiến cơ thể thiếu chất, sụt cân.
• Tổn thương niêm mạc ruột, dễ viêm loét và rối loạn đại tràng.
• Ảnh hưởng đến gan và dạ dày, khiến tiêu hóa kém và chán ăn.
• Nếu để lâu, hệ tiêu hóa sẽ yếu dần, dẫn đến rối loạn tiêu hóa mạn tính khó phục hồi.

Cách khắc phục tình trạng đi ngoài nhiều lần ở người lớn

1. Ăn uống khoa học, điều độ

• Ăn chín uống sôi, tránh thực phẩm tái, sống hoặc ôi thiu.
• Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, đồ uống có cồn.
• Bổ sung men vi sinh tự nhiên từ sữa chua hoặc thực phẩm lên men.
• Ăn vừa đủ, chia nhỏ bữa để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa.

2. Bổ sung nước và điện giải

Khi đi ngoài nhiều, cần uống nhiều nước và dùng oresol hoặc nước muối pha loãng để bù điện giải, tránh mất nước và kiệt sức.

3. Duy trì tinh thần thoải mái

Stress và lo âu kéo dài ảnh hưởng mạnh đến hệ tiêu hóa. Nên nghỉ ngơi đủ giấc, tập thể dục nhẹ như yoga, đi bộ, thiền giúp ổn định nhu động ruột.

4. Điều hòa tiêu hóa bằng dược liệu thiên nhiên

Một số dược liệu cổ truyền có tác dụng kiện tỳ, điều hòa đại tràng và giảm viêm được dùng phổ biến gồm: Bạch truật, bạch thược, cam thảo, mộc hương, hoàng liên, hậu phác, ngũ bội tử, xa tiền tử.

Các hoạt chất tự nhiên này giúp:

• Giảm đau bụng, sôi bụng, đầy hơi.
• Điều hòa nhu động ruột, giảm đi ngoài nhiều lần.
• Phục hồi niêm mạc đại tràng bị tổn thương.
• Tăng hấp thu và cải thiện sức khỏe tiêu hóa lâu dài.

Dạng chế phẩm hiện đại từ các dược liệu này có hiệu quả cao, an toàn và phù hợp với người bị rối loạn tiêu hóa hoặc viêm đại tràng mạn tính.

Ăn uống điều độ, bổ sung nước và sử dụng dược liệu hỗ trợ giúp cải thiện tiêu hóa hiệu quả

5. Khi nào cần đến bác sĩ?

Nếu triệu chứng kéo dài trên 5 ngày hoặc kèm các biểu hiện đau quặn, sốt, đi ngoài ra máu, sụt cân nhanh, cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng hướng.

Làm thế nào để phòng ngừa tái phát

• Ăn uống đúng giờ, đủ bữa, không bỏ bữa sáng.
• Tránh lạm dụng thuốc giảm đau hoặc kháng sinh.
• Uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng.
• Duy trì thói quen tập thể dục hằng ngày.

Đi ngoài nhiều lần trong ngày ở người lớn có thể là phản ứng tạm thời, nhưng nếu kéo dài, đó là dấu hiệu hệ tiêu hóa đang “kêu cứu”.

Việc điều chỉnh chế độ ăn, nghỉ ngơi hợp lý, giữ tinh thần thoải mái và hỗ trợ điều hòa tiêu hóa bằng dược liệu thiên nhiên sẽ giúp cơ thể lấy lại cân bằng, khỏe mạnh từ bên trong.

DS Lê Huyền
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/di-ngoai-nhieu-lan-trong-ngay-o-nguoi-lon-khi-nao-can-di-kham-n34027.html