Chướng bụng hay đầy hơi là tình trạng khí bị tích tụ trong dạ dày và đường ruột gây cảm giác đầy tức vùng bụng. Bụng căng cứng, phình to ngay cả khi không ăn uống.
Tình trạng này thường xảy ra do rối loạn chuyển hóa các chất tinh bột hoặc sự rối loạn lên men vi sinh vật, chủ yếu là các vi khuẩn đường ruột.
Tình trạng đầy hơi khó chịu thường xuất hiện đột ngột và tăng dần theo thời gian, diễn ra trong một thời gian ngắn và tự khỏi.
Nếu các triệu chứng kéo dài, nó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng đang diễn ra trên đường tiêu hóa.
Triệu chứng bụng đầy hơi
Người bị đầy hơi thường đi kèm với một số triệu chứng tiêu hóa khác bao gồm:
-
Đau bụng hoặc đau thượng vị dữ dội
-
Bụng căng cứng và phình to
-
Ăn uống không tiêu
-
Ợ hơi hoặc xì hơi liên tục
-
Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài
-
Buồn nôn, nôn ói
-
Sôi bụng, đi ngoài phân sống, phân lẫn nhầy hoặc máu
-
Sụt cân không rõ nguyên nhân
-
Dấu hiệu mất nước: khó thở, chóng mặt, sốt cao, khát nước...
-
Chán ăn, ăn uống không ngon miệng.
Nguyên nhân đầy hơi bụng dưới
Nguyên nhân gây đầy bụng chủ yếu thường liên quan tới chế độ ăn uống hoặc liên quan tới các bệnh lý tiêu hóa như táo bón, khó tiêu, nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa…
Liên quan tới các bệnh tiêu hóa
-
Viêm loét dạ dày - tá tràng
-
Trào ngược dạ dày - thực quản
-
Rối loạn tiêu hóa
-
Loạn khuẩn đường ruột
-
Nhiễm trùng đường tiêu hóa
-
Viêm đại tràng
-
Hội chứng ruột kích thích.
Liên quan tới thực phẩm và chế độ sinh hoạt
Bụng đầy hơi có thể do thực phẩm hoặc chế độ sinh hoạt gây ra như:
-
Ăn quá nhanh, nhai không kỹ, vừa ăn vừa nói chuyện, xem phim, làm việc trong khi ăn.
-
Ăn quá no, không đúng giờ hoặc thường xuyên bỏ bữa; ăn xong đã đi nằm hoặc lao động ngay.
-
Ăn một lượng lớn đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thực phẩm chưa chế biến kỹ hoặc không rõ nguồn gốc.
-
Thói quen ngồi nhiều một chỗ, lười vận động khiến cho việc tiêu hóa bị trì trệ, thức ăn bị tích tụ lại gây tình trạng căng tức, chướng bụng.
-
Áp lực công việc và trong cuộc sống khiến nhiều người bị căng thẳng kéo dài, ảnh hưởng tới nhu động ruột, gây khó tiêu, ợ hơi.
-
Việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị một số bệnh mạn tính vô tình tiêu diệt lợi khuẩn, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Bụng đầy hơi phải làm sao?
Để điều trị hiệu quả tình trạng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, các biện pháp được sử dụng phổ biến bao gồm dùng thuốc kiểm soát triệu chứng, đồng thời điều chỉnh thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống.
Điều trị triệu chứng bằng thuốc
Các loại thuốc dùng trong điều trị đầy bụng bao gồm:
-
Kháng sinh: điều trị các trường hợp đầy bụng do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa gây ra.
-
Thuốc antacid: giúp giảm sức căng bề mặt của các bọt khí trong dạ dày, phá vỡ chúng và dễ dàng tống khí ra ngoài.
-
Nhóm thuốc chống co thắt: cải thiện các triệu chứng xuất hiện trong quá trình thải khí của hệ tiêu hóa.
-
Các thuốc hỗ trợ nhu động ruột: được chỉ định để điều trị các rối loạn đường ruột, chứng liệt dạ dày, IBS…
-
Lactase: giúp ngăn ngừa chướng bụng đối với các đối tượng mắc hội chứng không dung nạp lactose.
-
Bismuth subsalicylate: giúp giảm đầy hơi do đau bụng.
-
Viên than hoạt tính: có thể giúp giảm khí trong ruột kết.
Thay đổi chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe đường ruột và tốc độ tiêu hóa, có thể làm trầm trọng hơn hoặc cải thiện tình trạng chướng bụng.
Các lưu ý về chế độ ăn uống bao gồm:
Hạn chế một số thực phẩm gây đầy hơi: Gồm các loại đậu và đậu lăng, rau xanh và trái cây, thực phẩm chứa chất tạo ngọt nhân tạo và các sản phẩm từ sữa…
Không nên ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn: đồ đông lạnh, ngũ cốc ăn sáng, mì tôm, xúc xích…
thường chứa ít chất xơ, nhiều muối và chất béo. Điều này khiến cho cơ thể giữ nước và tiêu hóa chậm hơn, từ đó dẫn đến đầy hơi, táo bón.
Hạn chế nhai kẹo cao su, uống nước có gas, các loại nước chứa chất khí hòa tan, uống bằng ống hút, vừa ăn vừa nói chuyện.
Không ăn quá nhiều trong một bữa, chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn chậm, nhai kỹ và nên ăn các món ăn được chế biến mềm, dễ tiêu hóa.
Uống đủ 2l nước mỗi ngày giúp ngăn ngừa tình trạng giữ nước do mất nước và táo bón, từ đó giảm đầy bụng.
Sử dụng men vi sinh giúp cải thiện môi trường vi khuẩn trong ruột, làm giảm các triệu chứng đầy hơi và chướng bụng.
Thay đổi lối sống
Một số lưu ý về thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn cải thiện tiêu hóa và giảm triệu chứng chướng bụng, đầy hơi bao gồm:
Quản lý cân nặng: Thừa cân, béo phì có thể là nguy cơ dẫn đến hiện tượng đầy hơi. Giảm cân và duy trì cân nặng là điều cần thiết để giảm triệu chứng đầy hơi, cải thiện tiêu hóa và tránh được nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Tích cực vận động mỗi ngày: Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng như cardio, yoga có tác dụng quan trọng trong việc cải thiện nhu động ruột, hỗ trợ đẩy khí trong hệ tiêu hóa di chuyển và thải ra ngoài.
Xoa bóp vùng bụng: Việc massage, xoa bóp vùng bụng theo chiều kim đồng hồ, bắt đầu từ hố chậu phải cũng giúp cải thiện nhu động ruột.
Massage bụng giúp cải thiện triệu chứng chướng bụng
Hạn chế căng thẳng: nghỉ ngơi đủ, ngủ đúng giấc, giảm căng thẳng bằng các bài tập yoga, thiền định, dưỡng sinh để tránh gây hại cho hệ tiêu hóa.
Thăm khám sức khỏe thường xuyên và điều trị tốt các bệnh lý đang mắc phải. Nếu chướng bụng liên quan tới việc dùng thuốc, trao đổi với bác sĩ điều trị để được hỗ trợ sớm nhất.
Giảm chướng bụng với thuốc Đại tràng Đông y
Tình trạng đầy bụng khó tiêu là thể bệnh khi cấp, khi hoãn. Thời gian mắc bệnh khi dài khi ngắn, y học cổ truyền gọi là chứng tiêu thực, vị quản thống...
Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, có thể là do tỳ vị hư hàn, vận hóa thất điều hoặc do ăn uống kém; tình chí uất kết khiến cho thức ăn bị ứ trệ lại trong dạ dày, ruột, gây ra triệu chứng đầy bụng, chướng hơi, khó chịu, ợ hơi, buồn nôn…
Đông y chủ trị nguyên nhân, do đó khi điều trị chướng bụng, đầy hơi, hướng tới việc phục hồi công năng vận hóa tỳ vị, bài trừ độc tố, thanh lọc cơ thể.
Các vị thuốc được sử dụng thường là các vị thuốc có tác dụng tiêu thực đạo trệ, tiêu thực khai vị.
Ngoài ra, tùy theo tình trạng bệnh mà kết hợp với các thành phần khác để kiện tỳ ích vị, hành khí lý khí, hóa tích tán kết.
Đông y có bài thuốc đại tràng có tác dụng hành khí, hoà vị, giáng nghịch, chỉ thống, trị viêm đại tràng, tiêu chảy,
rối loạn tiêu hóa với các triệu chứng đau bụng, sôi bụng, chướng bụng, ăn không tiêu, phân sống...
Bài thuốc đại tràng này đã được chuyển giao sản xuất thành thuốc đại tràng Đông y dạng viên nén tiện dụng.
Thuốc đại tràng Đông y dạng viên nén có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, bạn có thể tham khảo sử dụng.
Dược sĩ Thu Hà
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/bung-day-hoi-phai-lam-sao-cac-bien-phap-hieu-qua-ngay-n27363.html