Dấu hiệu và cách xử lý khi bị kiến ba khoang đốt

Kiến ba khoang là loài côn trùng sở hữu nọc độc cực mạnh

Kiến ba khoang thường xuất hiện vào thời điểm nào?
Dấu hiệu khi bị kiến ba khoang đốt
Cách xử lý khi bị kiến ba khoang đốt
Các loại kem bôi giúp cải thiện tình trạng kiến ba khoang đốt

Kiến ba khoang là loài côn trùng thuộc bộ Hymenoptera, họ Formicidae. Chúng có kích thước cực kỳ nhỏ bé, chỉ tương đương 1/10 so với kiến đỏ thông thường. Bất chấp kích cỡ siêu vi, kiến ba khoang lại sở hữu nọc độc cực mạnh, gây ra phản ứng dị ứng và thương tổn nhanh chóng khi chúng tấn công và cắn vào da.

Theo các nghiên cứu sinh học về kiến ba khoang, chúng có xu hướng xuất hiện nhiều hơn vào mùa hè, đặc biệt là những tháng cuối mùa xuân đầu hè từ tháng 5 đến tháng 7.

Đây là thời điểm số lượng kiến ba khoang tăng cao, do thời tiết ấm áp, độ ẩm cao tạo điều kiện thuận lợi cho các đàn kiến phát triển mạnh. Chính vì vậy, người dân cần đặc biệt cảnh giác đề phòng bị kiến ba khoang tấn công và đốt vào mùa hè, nhất là những tháng giao mùa nóng ẩm đầu hè hàng năm.
 

Kiến ba khoang thường xuất hiện vào những tháng giao mùa nóng ẩm đầu hè

Khi bị kiến ba khoang tấn công và cắn vào da, nọc độc cực mạnh của chúng sẽ làm tổn thương các mô da và gây ra phản ứng viêm nhiễm.

Theo các nghiên cứu y học, độc tố của kiến ba khoang chứa các hợp chất gây kích ứng như acetylcholine, histamine và gây mẫn cảm kháng thể IgE. Khi xâm nhập cơ thể, chúng gây co thắt mạch máu, tăng thấm mao mạch dẫn đến phù nề tại chỗ.

Người bị kiến ba khoang đốt sẽ có các biểu hiện điển hình sau: xuất hiện vết đỏ tấy, phù nề rõ ràng ở vị trí bị đốt, thường là 3 đốt ngón tay; cảm giác đau rát, ngứa ngáy dữ dội tại vết thương; sưng tấy lan rộng ra xung quanh sau vài giờ và có thể kéo dài 2-3 ngày.

Ngoài ra, nếu bị đốt nhiều vết hoặc vùng mặt mũi, bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ, nổi hạch bạch huyết. Đây là những dấu hiệu cảnh báo cần được chú ý khi có nguy cơ tiếp xúc với kiến ba khoang.
 

Kiến ba khoang đốt gây đau rát, ngứa ngáy

- Nhiễm trùng da: Vết đốt kiến ba khoang ban đầu chỉ sưng đỏ tấy nhẹ, sau đó lan rộng ra xung quanh, có thể nhầm với nhiễm trùng da do vi khuẩn. Tuy nhiên, nhiễm trùng da thường không gây sưng tấy đau đớn dữ dội như kiến ba khoang.
- Dị ứng thức ăn: Khi ăn phải thức ăn dị ứng, trẻ có thể bị phù nề đỏ tấy ở môi, miệng, có thể lan xuống cổ và tay. Tuy nhiên, dị ứng thức ăn không chỉ giới hạn ở 3 đốt giữa như kiến ba khoang.
- Dị ứng thuốc: Một số loại thuốc cũng gây phản ứng dị ứng trên da tương tự kiến ba khoang. Nhưng dị ứng thuốc thường xuất hiện sau khi sử dụng thuốc trong một thời gian.
- Bỏng nhẹ: Bỏng do tiếp xúc nhiệt độ cao cũng có thể gây tổn thương da tại chỗ giống kiến ba khoang. Tuy nhiên, bỏng thường đau rát và phồng rộp da hơn.
 

Để phân biệt chính xác, cần xem xét kỹ các yếu tố như vị trí, mức độ đau đớn, diễn biến bệnh, tiền sử tiếp xúc để nhận diện đúng nguyên nhân gây bệnh.

Khi bị kiến ba khoang cắn, việc đầu tiên cần làm là rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước sạch để loại bỏ dư lượng độc tố bám trên da. Có thể ngâm vùng da bị đốt trong nước muối ấm khoảng 10-15 phút để làm sạch vết thương và giảm ngứa.

Nếu thấy sưng tấy nhiều, có thể đắp gạc làm mát vùng bị đốt, hoặc dùng túi chườm đá để làm co mạch máu giảm quá trình viêm. Tuyệt đối không nên chà xát hay gãi vết thương vì làm tăng nguy cơ lây nhiễm. Có thể dùng thuốc kháng histamine uống hoặc kem giảm ngứa ngoài da để làm dịu triệu chứng.

Nếu các biện pháp trên không cải thiện tình trạng sau 2-3 giờ, cần đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng viêm, kháng sinh nếu có nhiễm trùng, corticoid để giảm phản ứng viêm nặng.

Để đề phòng lây nhiễm, không nên gãi hoặc chọc vào các vết thương hở. Giữ vệ sinh sạch sẽ tay chân, thường xuyên rửa tay đúng cách.
 

Không nên chà xát hay gãi vết thương vì làm tăng nguy cơ lây nhiễm

Các loại kem bôi giúp cải thiện tình trạng kiến ba khoang đốt