Nghẹt mũi nên làm gì? Hướng dẫn phương pháp xử lý tại nhà an toàn

2025/10/01 14:12

Cỡ chữ

Việc hiểu đúng nghẹt mũi nên làm gì giúp bạn áp dụng các phương pháp hiệu quả, an toàn, hạn chế biến chứng như viêm xoang, viêm mũi mạn tính, mất khứu giác hoặc rối loạn giấc ngủ.

MỤC LỤC
Hiểu rõ về tình trạng nghẹt mũi
Nguyên nhân dẫn tới nghẹt mũi
Nghẹt mũi nên làm gì? Các phương pháp xử lý cụ thể, an toàn, hiệu quả
Tác dụng quan trọng của việc vệ sinh mũi
Xịt vệ sinh mũi – giải pháp tiện lợi, an toàn, hiệu quả

Hiểu rõ về tình trạng nghẹt mũi

Nghẹt mũi là hiện tượng phổ biến khi niêm mạc mũi sưng hoặc dịch nhầy tích tụ, gây khó thở, cảm giác tức mũi, khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Không chỉ đơn thuần là sự bất tiện, nghẹt mũi kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khả năng tập trung, hiệu suất làm việc và sức khỏe tổng thể.

Nhiều người thường tìm kiếm các cách xử lý nhanh như dùng thuốc xịt mũi hay uống thuốc giảm sổ mũi mà chưa hiểu rõ nguyên nhân hoặc không biết cách phòng ngừa sẽ khiến cho tình trạng trở nên dễ tái phát và khó chịu hơn.

Nghẹt mũi là hiện tượng phổ biến

Nguyên nhân dẫn tới nghẹt mũi

Nghẹt mũi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn lựa chọn phương pháp xử lý và phòng ngừa phù hợp.

Cảm lạnh và cảm cúm

Cảm lạnh, cảm cúm do virus là nguyên nhân hàng đầu gây nghẹt mũi. Khi virus xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch phản ứng bằng cách sản xuất dịch nhầy để loại bỏ tác nhân gây bệnh. Dịch nhầy dư thừa làm tắc nghẽn lỗ mũi, gây khó thở, nghẹt mũi. Triệu chứng đi kèm thường gặp là hắt hơi, sổ mũi, đau họng, mệt mỏi, sốt nhẹ.

Mẹo xử lý tại nhà: uống nhiều nước, nghỉ ngơi hợp lý, rửa mũi bằng nước muối sinh lý để giảm nghẹt mũi và ngăn ngừa viêm nhiễm thứ phát.

Viêm xoang cấp và mạn tính

Viêm xoang xảy ra khi các hốc xoang (trán, mũi, má) bị viêm, dịch nhầy tích tụ, gây nghẹt mũi kéo dài. Niêm mạc viêm sưng, mạch máu giãn nở, tăng tiết dịch nhầy để chống lại vi khuẩn hoặc virus, nhưng lại làm tắc đường thoát dịch, gây nghẹt mũi dai dẳng. Triệu chứng đi kèm thường gặp: đau nhức vùng mặt, trán, quanh mắt; mệt mỏi; giảm khứu giác; có thể sốt nhẹ.

Cách xử lý: rửa mũi bằng nước muối sinh lý, xông hơi, sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ, kê cao đầu khi ngủ, và tránh các tác nhân kích thích như bụi, khói thuốc.

Viêm xoang là nguyên nhân phổ biến gây nghẹt mũi

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng xảy ra khi cơ thể phản ứng với các dị nguyên như phấn hoa, bụi, lông thú. Niêm mạc mũi sưng, chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi liên tục. Histamine và các chất trung gian dị ứng làm mạch máu giãn nở, niêm mạc sưng, dịch nhầy tăng sinh. Triệu chứng đi kèm: ngứa mũi, mắt đỏ, chảy nước mắt, sổ mũi kéo dài.

Biện pháp xử lý: tránh tiếp xúc với dị nguyên, vệ sinh mũi đều đặn, dùng thuốc chống dị ứng theo hướng dẫn bác sĩ.

Polyp mũi hoặc khối u lành tính

Polyp mũi là khối mô mềm phát triển trong mũi, làm hẹp lòng mũi, gây nghẹt kéo dài. Thường gặp ở người lớn tuổi hoặc người viêm mũi mạn tính. Nếu nghẹt mũi không cải thiện sau các biện pháp thông thường, cần thăm khám để loại trừ polyp hoặc khối u.

Thời tiết và môi trường

Không khí khô, lạnh, ô nhiễm, bụi mịn khiến niêm mạc mũi sưng khô và tiết dịch nhiều hơn để làm ẩm, bảo vệ cơ thể. Điều hòa, quạt hoặc môi trường ô nhiễm cũng làm nghẹt mũi tạm thời.

Ô nhiễm môi trường cũng dẫn đến nghẹt mũi, sổ mũi

Thói quen sinh hoạt

Ngủ nằm ngửa, uống ít nước, hút thuốc lá, sử dụng điều hòa liên tục làm niêm mạc mũi khô, dễ sưng, khiến nghẹt mũi nặng hơn.

Nghẹt mũi nên làm gì? Các phương pháp xử lý cụ thể an toàn, hiệu quả

Uống đủ nước và giữ ẩm cơ thể

Uống đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy, giảm tắc nghẽn mũi. Giữ ẩm cho niêm mạc bằng máy tạo ẩm hoặc xịt khoáng giúp niêm mạc không bị khô, giảm sưng và khó chịu.

Hướng dẫn: Uống 1,5–2 lít nước mỗi ngày, tăng lượng khi thời tiết khô hoặc khi bị cảm lạnh.

Uống đủ nước giúp giảm nghẹt mũi

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý

Rửa mũi giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, dịch nhầy dư thừa. Đây là phương pháp an toàn, phù hợp cả trẻ em và người lớn

Cách thực hiện: Dùng ống xịt hoặc bình rửa mũi, nghiêng đầu sang một bên, xịt nước muối, để dịch nhầy chảy ra. Lặp lại 1–2 lần/ngày, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc khi bị cảm lạnh, dị ứng.

Lợi ích: Niêm mạc sạch, thông thoáng, giảm nguy cơ viêm xoang, cải thiện giấc ngủ và hô hấp.

Xông hơi mũi bằng hơi nước ấm

Hơi nước ấm giúp giãn mạch máu niêm mạc mũi, làm loãng dịch nhầy, giảm nghẹt và kích ứng. Có thể thêm tinh dầu bạc hà, tràm để tăng hiệu quả giảm nghẹt mũi, giảm viêm và dễ chịu hơn.

Thực hiện: Đun bát nước nóng, để hơi nước bốc lên. Cúi đầu cách bát 20-30cm, trùm khăn qua đầu để giữ hơi. Hít thở sâu 5-10 phút, thực hiện 1-2 lần/ngày.

Lưu ý: Tránh xông quá nóng, không cúi mặt quá sát nước nóng, đặc biệt trẻ nhỏ.

Xông hơi mũi giúp làm giảm nghẹt mũi

Dùng thuốc xịt mũi theo hướng dẫn

Các thuốc xịt mũi chứa các hoạt chất co mạch theo chỉ định bác sĩ giúp giảm sưng niêm mạc, làm mũi thông nhanh. Không lạm dụng thuốc xịt co mạch hoặc corticoid kéo dài để tránh tác dụng phụ.

Thay đổi tư thế ngủ

Nằm kê cao đầu khi ngủ giúp dịch nhầy thoát ra dễ dàng, giảm nghẹt mũi về đêm, cải thiện giấc ngủ. Nằm nghiêng thay vì nằm ngửa, giúp mũi thông thoáng, giảm nghẹt.

Tránh tác nhân dị ứng

Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa, bụi, lông thú hoặc môi trường ô nhiễm giúp giảm nghẹt mũi do dị ứng. Sử dụng khẩu trang khi dọn dẹp nhà cửa, giặt ga gối, rèm cửa thường xuyên. Tránh để lông thú cưng lên giường hoặc trong phòng ngủ. Có thể sử dụng máy lọc không khí để tránh ô nhiễm.

Tham khảo bác sĩ khi cần

Nếu nghẹt mũi kéo dài hơn 10 ngày, kèm đau mặt, sốt cao, chảy máu mũi hoặc nghi ngờ polyp, cần đi khám để được chẩn đoán chính xác.

Tác dụng quan trọng của việc vệ sinh mũi

Vệ sinh mũi là một biện pháp đơn giản nhưng có tác dụng cực kỳ quan trọng trong việc phòng ngừa và giảm nghẹt mũi. Khi niêm mạc mũi bị kích ứng, vi khuẩn, virus và bụi bẩn dễ bám vào dịch nhầy, làm nghẹt mũi nặng hơn và tăng nguy cơ viêm xoang, viêm mũi mạn tính.

Vệ sinh mũi là một biện pháp đơn giản giúp giảm nghẹt mũi

Việc vệ sinh mũi giúp:

Loại bỏ bụi bẩn, phấn hoa và vi sinh vật: Hằng ngày, chúng ta hít vào một lượng nhỏ bụi, phấn hoa, vi khuẩn hoặc virus. Nếu không được loại bỏ, các tác nhân này sẽ tích tụ trên niêm mạc mũi, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và nghẹt mũi.
Làm sạch dịch nhầy dư thừa: Trong cảm lạnh, dị ứng hoặc viêm xoang, mũi sản xuất nhiều dịch nhầy. Vệ sinh mũi giúp dịch nhầy thoát ra ngoài, giảm tắc nghẽn và cải thiện hô hấp.
Giúp mũi thông thoáng, dễ thở hơn: Khi niêm mạc sạch, các đường dẫn khí trong mũi được mở rộng, giúp thở dễ dàng, giảm hiện tượng thở bằng miệng, khô họng, ngáy khi ngủ.
Hỗ trợ phòng ngừa viêm xoang, viêm mũi mạn tính: Vệ sinh mũi đều đặn giúp hạn chế vi khuẩn và virus tích tụ, giảm nguy cơ viêm xoang kéo dài.
Tăng hiệu quả các phương pháp điều trị khác: Khi kết hợp với xông hơi, uống thuốc hoặc xịt mũi, việc vệ sinh mũi giúp các hoạt chất tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc, tăng hiệu quả điều trị.
Những người thường xuyên bị nghẹt mũi do môi trường, dị ứng hoặc viêm xoang nên duy trì vệ sinh mũi hàng ngày để giảm tần suất và mức độ nghẹt mũi, đồng thời cải thiện chất lượng giấc ngủ và hô hấp.

Xịt vệ sinh mũi – giải pháp tiện lợi, an toàn, hiệu quả

Ngoài việc rửa mũi bằng nước muối, xịt vệ sinh mũi là một giải pháp hiện đại, tiện lợi và an toàn, phù hợp cả người lớn và trẻ em. Các sản phẩm xịt vệ sinh mũi hiện nay thường được sản xuất tại nhà máy dược phẩm, đảm bảo chất lượng, vô khuẩn và an toàn khi sử dụng hằng ngày.

Làm sạch bụi bẩn, vi khuẩn và dịch nhầy: Xịt mũi giúp loại bỏ ngay lập tức các chất gây nghẹt, làm mũi thông thoáng tức thì.
Dưỡng ẩm niêm mạc: Niêm mạc mũi khô dễ sưng và kích ứng, xịt mũi duy trì độ ẩm tối ưu, giảm ngứa, rát và chảy máu cam.
Hỗ trợ giảm nghẹt mũi do cảm lạnh, viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang nhẹ: Khi niêm mạc sạch, dịch nhầy giảm, giúp đường thở thông thoáng hơn.
An toàn cho cả trẻ em và người lớn: Sản phẩm đạt chuẩn GMP-WHO, không chứa hóa chất độc hại, có thể dùng hàng ngày để phòng ngừa hoặc hỗ trợ điều trị nghẹt mũi.
Tăng hiệu quả của các phương pháp điều trị khác: Khi kết hợp với rửa mũi bằng nước muối hoặc xông hơi, xịt mũi giúp các hoạt chất tiếp xúc đều với niêm mạc, tăng khả năng làm dịu viêm, giảm nghẹt và ngứa mũi.

Hướng dẫn sử dụng:

Rửa sạch tay với xà phòng và nước trước khi xịt mũi
Đưa nhẹ nhàng phần vòi phun vào 1 bên cánh mũi, ấn nhẹ vòi xịt 2-3 lần
Bịt bên mũi còn lại, xì mũi để dung dịch cuốn theo chất bẩn chảy ra ngoài
Đưa nhẹ nhàng phần vòi phụ vào bên mũi còn lại, ấn nhẹ vòi xịt 2-3 lần.
Tiếp tục bịt bên mũi còn lại, xì mũi để dung dịch cuốn theo chất bẩn chảy ra ngoài
Lau vòi xịt bằng khăn giấy mềm, để nơi khô thoáng. Rửa sạch tay.

Lưu ý khi sử dụng:

Không xịt quá nhiều lần trong ngày, tránh làm niêm mạc quá ẩm hoặc kích ứng.
Khi xịt mũi giữ đầu thẳng, không ngẩng lên hay nghiêng đầu trong lúc xịt.
Khi xì mũi phải bịt 1 bên và xì mũi bên còn lại vừa xịt, không xì cả 2 bên mũi cùng 1 lúc tránh dịch chảy vào xoang và tai.
Nếu nghẹt mũi kéo dài, đau nhức hoặc có các triệu chứng bất thường, cần thăm khám bác sĩ để chẩn đoán nguyên nhân.
Sản phẩm xịt vệ sinh mũi hiện đại là một công cụ hỗ trợ, không thay thế thuốc điều trị khi bị viêm xoang nặng, viêm mũi mạn tính hoặc polyp mũi. Tuy nhiên, việc sử dụng đúng cách, kết hợp với vệ sinh mũi và thay đổi thói quen sinh hoạt sẽ giúp giảm tần suất và mức độ nghẹt mũi rõ rệt.

Thực hiện những phương pháp kết hợp trên đây với vệ sinh mũi, cùng với điều chỉnh thói quen bảo vệ đường hô hấp hằng ngày sẽ giúp bạn kiểm soát nghẹt mũi hiệu quả, giảm tần suất và mức độ khó chịu, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể.

DS Ngọc Triệu
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/nghet-mui-nen-lam-gi-huong-dan-phuong-phap-xu-ly-tai-nha-an-toan-n33647.html

DUNG DỊCH VỆ SINH MŨI ZENKO

Thành phần:

Natri clorid, Nước khoáng (chứa nhiều khoáng chất như Cu, I, Mg, Zn...), Xylitol, Hương liệu, EDTA, Acid citric, Disodium hydrogen phosphate, với nồng độ tối ưu cho sức khỏe niêm mạc mũi.

Công dụng:

• Giúp phục hồi và tăng cường sức khỏe niêm mạc, sát khuẩn, kháng viêm, giảm phù nề, giảm kích ứng niêm mạc.

• Giúp làm loãng chất nhầy ứ đọng ở các khoang mũi, đào thải chúng cùng bụi bẩn, vi khuẩn, tác nhân gây bệnh, gây dị ứng, làm sạch niêm mạc mũi, xoang, giúp phòng ngừa và giúp làm giảm nghẹt mũi, sổ mũi, viêm mũi xoang, viêm đường hô hấp trên.

• Giúp làm săn se niêm mạc, giúp mũi thông thoáng hơn.

• Giúp làm ẩm mũi, giảm cảm giác khô rát mũi, họng khi không khí khô, lạnh.

Đối tượng sử dụng:

• Người tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, thay đổi thời tiết, không khí khô lạnh, để ngăn ngừa viêm mũi xoang, nghẹt mũi, sổ mũi, khô rát mũi, họng.

• Người bị nghẹt mũi, sổ mũi, khô rát mũi, họng do viêm mũi xoang cấp, mạn tính, viêm đường hô hấp trên, cảm cúm để giảm các triệu chứng trên.

• Có thể dùng lâu dài, an toàn. Dùng được cho phụ nữ có thai, cho con bú.

Cách dùng:

• Người lớn: Xịt 4-6 lần/ngày vào 2 bên mũi, mỗi bên mũi xịt 2 – 3 lần.

• Trẻ em: Xịt 3-5 lần/ngày vào 2 bên mũi, mỗi bên mũi xịt 1 – 2 lần.

Cách sử dụng:

• Mở nắp bảo vệ, giữ chắc cổ chai giữa ngón cái và ngón giữa, đặt ngón trỏ lên vị trí nhấn.

• Đưa nhẹ nhàng vòi phun vào mũi

• Ấn nhanh đầu phun từ 2 đến 3 lần mỗi bên mũi (đối với người lớn) và từ 1 đến 2 lần (đối với trẻ em).

• Để dung dịch dư kéo chất nhầy chảy ra ngoài và hỉ mũi.

• Lau sạch vòi phun, đậy nắp bảo vệ.

Đóng gói:

Hộp 1 chai x 70 ml