Bệnh não gan: Biến chứng nguy hiểm gây tử vong do xơ gan

Nhận biết các dấu hiệu bệnh não gan
 

Bệnh não gan là bệnh não có liên quan đến gan

Bệnh não gan xảy ra khi gan bị tổn thương tạm thời hoặc vĩnh viễn dẫn đến suy giảm chức năng nghiêm trọng.

Nguyên nhân chính là do rối loạn chức năng gan, thường là do các tình trạng như xơ gan, viêm gan, bệnh gan do rượu hoặc do một tổn thương gan cấp tính. 

Ngoài ra, độc tố cũng có thể đi qua gan thông qua các kết nối bất thường (gọi là mạch máu phụ) hình thành giữa hệ thống tĩnh mạch cửa và hệ tuần hoàn chung, hoặc thông qua Shunt hệ thống cửa trong gan qua tĩnh mạch cảnh.

Amoniac đóng một vai trò quan trọng trong bệnh não gan. Thông thường, amoniac sinh ra trong quá trình tiêu hóa sẽ được gan chuyển hóa thành urê và đào thải qua nước tiểu. 

Tuy nhiên, ở những người bị rối loạn chức năng gan, nồng độ amoniac có thể tăng lên do quá trình chuyển đổi và đào thải bị suy giảm.

Lượng amoniac dư thừa này sau đó có thể vượt qua hàng rào máu não và ảnh hưởng đến chức năng não.
 

Bệnh não gan do suy giảm chức năng gan
 

Các yếu tố làm tăng nguy cơ khởi phát não gan bao gồm:

• Suy thận
• Chảy máu trong đường tiêu hóa (chẳng hạn như do giãn tĩnh mạch thực quản)
• Táo bón
• Nhiễm trùng
• Không dùng thuốc theo chỉ định
• Ăn quá nhiều chất đạm
• Bị mất nước  
• Bị mất cân bằng điện giải

Dùng một số loại thuốc, đặc biệt là rượu, một số thuốc an thần, thuốc giảm đau hoặc thuốc lợi tiểu.

Phân loại bệnh não gan 

Bệnh não gan được phân thành ba loại dựa trên tình trạng của gan.

Loại A: Liên quan đến suy gan cấp tính.

Loại B: Xảy ra khi không có tổn thương gan nguyên phát và bệnh não xảy ra do shunt máu cửa chủ.

Loại C: Bệnh não liên quan đến bệnh gan mãn tính như xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Nó có thể diễn ra từng đợt (cấp tính) hoặc dai dẳng (mãn tính).  

Triệu chứng của bệnh não gan

Bệnh não gan biểu hiện khác nhau trong từng trường hợp cụ thể, với mức độ từ nhẹ đến nặng, phụ thuộc vào thể trạng của người bệnh. 

Tiêu chí West Haven là hệ thống phân loại triệu chứng được dùng để phân loại các cấp độ nghiêm trọng của bệnh:

Lớp 0

• Những thay đổi tinh tế trong trí nhớ ngắn hạn, sự tập trung và thời gian phản ứng thường khó nhận biết.

Lớp 1

• Lú lẫn nhẹ hoặc hay quên
• Tâm trạng thay đổi thất thường, như hưng phấn hoặc lo lắng
• Khó khăn khi cộng và trừ
• Khó khăn với các kỹ năng vận động tinh chẳng hạn như viết chữ
• Ngủ vào ban ngày và thức dậy vào ban đêm

Lớp 2

• Thay đổi tính cách rõ ràng
• Hành vi không phù hợp hoặc không bình thường
• Sự thờ ơ và thờ ơ
• Mất phương hướng về thời gian (ngày, năm nào)
• Nói ngọng (chứng khó nói)

Lớp 3

• Suy nghĩ chậm chạp và cử động chậm chạp
• Mất phương hướng trong không gian.
• Buồn ngủ và mất nhận thức chung
• Lú lẫn nghiêm trọng, mê sảng hoặc mất trí nhớ
• Co giật, run rẩy

Lớp 4

• Mất ý thức hoàn toàn (hôn mê).

Chẩn đoán xác định bệnh não gan

Việc xác định và phân loại mức độ bệnh não gan cần được thực hiện bởi cả bác sĩ tiêu hóa và bác sĩ thần kinh.

Các yếu tố xác định bao gồm:

• Đánh giá các triệu chứng 
• Đánh giá trạng thái hiện tại của người bệnh
• Xác định loại trừ các nguyên nhân khác

Các xét nghiệm được chỉ định là:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan hoặc nồng độ amoniac
• Siêu âm Doppler để xem tình trạng và lưu lượng máu qua gan
• Chụp CT hoặc MRI để quan sát tình trạng tổn thương não
• Đo Điện não đồ (EEG) để đánh giá hoạt động dẫn truyền của não

Các phương pháp điều trị bệnh não gan

Mục tiêu điều trị chính là điều trị triệu chứng, chăm sóc và quản lý các yếu tố nguy cơ có thể xảy ra, đồng thời loại bỏ độc tố đang có trong máu ra khỏi tuần hoàn.

Giảm chất độc thần kinh trong máu 

Bệnh nhân thường được chỉ định sử dụng kháng sinh kết hợp với thuốc nhuận tràng thẩm thấu để tăng tốc độ loại bỏ và làm giảm lượng amoniac trong máu.

Các loại thuốc thường được dùng hầu hết là các disaccharide như lactulose và lactitol, Axit amin chuỗi nhánh, Probiotic và kháng sinh rifaximin.

Hỗ trợ dinh dưỡng

Bệnh nhân mắc bệnh não gan không nên hạn chế ăn chất đạm, nhưng cần lưu ý việc ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày.

Đối với những bệnh nhân gặp phải các triệu chứng trầm trọng hơn khi ăn protein, có thể xem xét ăn protein thực vật để thay thế.

Điều chỉnh nước và điện giải

Chăm sóc hỗ trợ bao gồm việc duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể, thường thông qua dịch truyền hoặc uống các dung dịch bù nước.

Chạy thận nhân tạo

Trong trường hợp suy gan cấp tính cần cấp cứu khẩn cấp, chạy thận nhân tạo có thể được áp dụng đối với bệnh não gan loại A. Đây là một cách lọc chất độc ra khỏi máu bằng cách sử dụng máy lọc máu hỗ trợ.

Ghép gan

Ghép gan thường được chỉ định trong các trường hợp tiên lượng nặng, như bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối kèm theo biến chứng nặng (bao gồm cổ trướng, não gan và xuất huyết do giãn tĩnh mạch). 

Ở bệnh nhân tìm được gan tương thích và tiến hành ghép gan thành công, các triệu chứng suy giảm nhận thức do não gan hầu hết có thể hồi phục trong vòng 5 năm sau thủ thuật ghép gan.

Bảo vệ gan với thuốc Giải độc gan từ Đông y

Sự tích tụ độc tố là một trong nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương tế bào gan và suy giảm chức năng gan.

Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến các bệnh lý trên gan: như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ hóa gan và xơ gan.

Trong trường hợp có thêm các yếu tố tác nhân như rượu bia, thuốc lá hay virus viêm gan, tình trạng tổn thương có thể trở nên nghiêm trọng nhanh chóng và khó kiểm soát nếu gan đã suy yếu trước đó.

Mỗi ngày, những gì cơ thể nạp vào đều được đưa qua gan, việc gan bị tổn thương hay tích lũy độc tố là điều rất khó tránh khỏi. Việc giải độc gan đúng cách không chỉ có tác dụng lọc sạch gan, mà còn giảm nguy cơ tổn thương và suy giảm chức năng gan.

Sử dụng thuốc Giải độc gan là giải pháp giúp quản lý và dự phòng biến chứng trong viêm gan virus, viêm gan do rượu, suy giảm chức năng gan do dùng nhiều bia rượu, tân dược…

Thuốc Giải độc gan Đông y (như Giải độc gan Nhất Nhất) có bán tại các hiệu thuốc trên toàn quốc, người có nhu cầu bảo vệ gan hoặc đang có bệnh gan muốn giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm có thể tham khảo sử dụng.