Đau đầu nên làm gì để hết nhanh? chuyên gia gợi ý giải pháp tức thì

Nguyên nhân phổ biến và vai trò của tuần hoàn máu

Đau đầu là một trong những triệu chứng sức khỏe phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hầu hết mọi người ở một thời điểm nào đó trong đời. Tuy nhiên, để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi “đau đầu nên làm gì”, trước hết chúng ta cần hiểu rõ các nguyên nhân tiềm ẩn đằng sau nó. 

Nhiều người thường cho rằng đau đầu chỉ đơn thuần là do căng thẳng (stress) hoặc mệt mỏi. Thực tế, đây chỉ là hai trong số rất nhiều yếu tố có thể khởi phát cơn đau.

Các nguyên nhân thông thường khác bao gồm thiếu ngủ hoặc ngủ quá nhiều, thay đổi thời tiết đột ngột, mất nước, bỏ bữa, hoặc sử dụng các chất kích thích như caffeine và rượu bia. 

Bên cạnh đó, các thói quen sinh hoạt hàng ngày như ngồi sai tư thế, làm việc liên tục với máy tính gây mỏi mắt và căng cơ vùng cổ vai gáy cũng là những tác nhân thường gặp.

Tuy nhiên, có một nguyên nhân sâu xa hơn, mang tính hệ thống mà nhiều người thường bỏ qua, đó chính là tình trạng lưu thông tuần hoàn máu không tốt, đặc biệt là thiểu năng tuần hoàn máu não.

Đây là tình trạng lượng máu và oxy cung cấp cho não bộ bị suy giảm, không đáp ứng đủ nhu cầu hoạt động của các tế bào thần kinh. Khi não không được nuôi dưỡng đầy đủ, nó sẽ phát ra các tín hiệu gây đau, dẫn đến các cơn đau đầu âm ỉ, kéo dài, thường đi kèm với các triệu chứng khác như hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, suy giảm trí nhớ và khó ngủ.

Biểu hiện đau đầu do thiểu năng tuần hoàn não

Đau đầu do thiểu năng tuần hoàn não thường có những đặc điểm riêng:

• Cơn đau có thể không quá dữ dội nhưng lại dai dẳng, gây cảm giác nặng nề, ê ẩm khắp đầu hoặc tập trung ở vùng gáy, vùng đỉnh đầu.
• Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, uể oải, khả năng tập trung suy giảm đáng kể.
• Các triệu chứng này có xu hướng nặng hơn vào cuối ngày hoặc khi phải suy nghĩ, làm việc trí óc căng thẳng. Tình trạng này kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt mà còn là dấu hiệu cho thấy sức khỏe mạch máu não đang gặp vấn đề.
• Các yếu tố nguy cơ dẫn đến thiểu năng tuần hoàn não bao gồm thoái hóa đốt sống cổ gây chèn ép động mạch, tình trạng xơ vữa động mạch làm hẹp lòng mạch, hoặc các vấn đề về huyết áp.

Việc nhận diện đúng nguyên nhân do tuần hoàn máu kém sẽ giúp chúng ta có hướng tiếp cận phù hợp và hiệu quả hơn trong việc cải thiện triệu chứng, thay vì chỉ tập trung vào việc làm dịu cơn đau tạm thời.

Lưu thông máu não kém là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau đầu

Các giải pháp không dùng thuốc

Khi một cơn đau đầu bất chợt ập đến, việc tìm kiếm các biện pháp giảm nhẹ triệu chứng là ưu tiên hàng đầu. Trước khi nghĩ đến thuốc, bạn có thể áp dụng một số phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả tại nhà.

• Đầu tiên, hãy tạm dừng công việc và tìm một không gian yên tĩnh, ít ánh sáng để nghỉ ngơi. Ánh sáng chói và tiếng ồn lớn có thể làm cơn đau đầu trở nên trầm trọng hơn.
• Tiếp theo, chườm nóng hoặc chườm lạnh có thể mang lại sự dễ chịu. Chườm lạnh (dùng túi đá hoặc khăn lạnh) lên vùng trán, thái dương hoặc gáy thường có tác dụng tốt với chứng đau nửa đầu vì nó giúp co mạch máu và giảm viêm. Ngược lại, chườm nóng (dùng khăn ấm hoặc túi chườm) ở vùng cổ và vai gáy lại hữu ích cho các cơn đau đầu do căng cơ, vì nhiệt độ cao giúp thư giãn các cơ bị co cứng.
• Uống đủ nước cũng là một việc làm thiết yếu, bởi mất nước là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau đầu. Một ly nước lọc hoặc trà thảo dược ấm có thể giúp cải thiện tình hình.
• Ngoài ra, một vài động tác massage nhẹ nhàng vùng thái dương, trán và da đầu cũng giúp tăng cường lưu thông máu và xoa dịu thần kinh.

Sử dụng thuốc và các sản phẩm hỗ trợ từ Đông dược

Trong trường hợp các biện pháp trên không đủ để kiểm soát cơn đau, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn. Tuy nhiên, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và không lạm dụng chúng, vì việc dùng quá thường xuyên có thể gây ra hiện tượng “đau đầu do lạm dụng thuốc”.

Đối với những người bị đau đầu do nguyên nhân huyết hư (thiếu máu) hoặc huyết ứ (tuần hoàn máu kém), các giải pháp từ Đông dược có thể là một hướng hỗ trợ tích cực. Các bài thuốc có tác dụng bổ huyết và hoạt huyết, với các thành phần dược liệu như Đương quy, Thục địa, Xuyên khung, Ích mẫu, Ngưu tất, Xích thược, đã được sử dụng từ lâu đời để cải thiện các vấn đề về tuần hoàn.

Cơ chế hoạt động của chúng là tập trung vào gốc rễ của vấn đề: nuôi dưỡng máu và thúc đẩy sự lưu thông của máu đến não bộ và các cơ quan khác. Việc cải thiện tuần hoàn máu giúp cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho tế bào thần kinh, từ đó hỗ trợ giảm các triệu chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi.

Thông thường, khi sử dụng các sản phẩm loại này, các triệu chứng có thể được cải thiện sau khoảng 10-15 ngày. Nếu quên một liều, bạn có thể tiếp tục dùng liều tiếp theo như bình thường mà không cần uống bù.

Nghỉ ngơi và chườm ấm là biện pháp đơn giản giúp xoa dịu cơn đau đầu.

Tầm quan trọng của lối sống và dinh dưỡng

Thay vì chỉ đối phó với cơn đau khi nó xuất hiện, việc chủ động xây dựng một lối sống khoa học là chiến lược phòng ngừa đau đầu hiệu quả và bền vững nhất.

• Một chế độ ăn uống cân bằng, điều độ đóng vai trò nền tảng. Hãy cố gắng ăn đúng giờ, không bỏ bữa, vì đường huyết giảm đột ngột có thể là tác nhân khởi phát cơn đau. Bổ sung đầy đủ các nhóm chất, đặc biệt là thực phẩm giàu magie (như rau lá xanh đậm, các loại hạt, quả bơ), vitamin nhóm B và omega-3, vì chúng có vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng thần kinh và mạch máu khỏe mạnh. 
• Ngủ đủ giấc là yếu tố quan trọng thứ hai. Cả thiếu ngủ và ngủ quá nhiều đều có thể gây đau đầu. Hãy cố gắng tạo một lịch trình ngủ nghỉ đều đặn, đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Tạo một không gian ngủ thoải mái, yên tĩnh và tránh sử dụng các thiết bị điện tử trước khi ngủ để có giấc ngủ sâu hơn.
• Tập thể dục thường xuyên cũng là một phương pháp phòng ngừa hữu hiệu. Các hoạt động thể chất như đi bộ, bơi lội, đạp xe hay yoga không chỉ giúp giải tỏa căng thẳng mà còn cải thiện tuần hoàn máu toàn cơ thể, bao gồm cả tuần hoàn não, giúp ngăn ngừa các cơn đau đầu do tuần hoàn kém.

Quản lý stress và các biện pháp hỗ trợ

Stress là một trong những “kẻ thù” lớn nhất gây ra đau đầu. Học cách quản lý stress là một kỹ năng cần thiết. Bạn có thể thử các kỹ thuật thư giãn như thiền định, hít thở sâu, hoặc dành thời gian cho các sở thích cá nhân.

Đối với những người có cơ địa dễ bị đau đầu liên quan đến thiểu năng tuần hoàn não mạn tính, bên cạnh việc thay đổi lối sống, có thể cân nhắc sử dụng các liệu trình hỗ trợ từ thảo dược. Các sản phẩm có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết có thể được sử dụng theo từng đợt để duy trì sự lưu thông máu ổn định. Một liệu trình thông thường có thể kéo dài khoảng 45 ngày, với liều dùng tham khảo là 2 viên mỗi lần, ngày uống 2 lần sau bữa ăn.

Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, có thể cần dùng những liệu trình tiếp theo. Tuy nhiên, trong các trường hợp bệnh nặng hơn, việc tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng là cần thiết. 

Cần lưu ý rằng một số đối tượng như phụ nữ có thai, người đang có tình trạng chảy máu (như xuất huyết, hành kinh nhiều) hoặc người mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm thì không nên sử dụng.

Tập thể dục đều đặn và quản lý căng thẳng giúp phòng ngừa đau đầu hiệu quả

Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo

Mặc dù phần lớn các cơn đau đầu đều lành tính và có thể tự quản lý tại nhà, một số trường hợp lại là dấu hiệu cảnh báo của những bệnh lý nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Việc nhận biết sớm các “cờ đỏ” này là vô cùng quan trọng để được can thiệp y tế kịp thời.

• Một trong những dấu hiệu đáng báo động nhất là cơn đau đầu xuất hiện đột ngột, dữ dội và đạt cường độ tối đa chỉ trong vài giây hoặc vài phút, thường được mô tả như “sét đánh” (thunderclap headache). Đây có thể là triệu chứng của xuất huyết dưới nhện do vỡ phình động mạch não, một tình trạng cấp cứu y tế.
• Bạn cũng cần đi khám ngay nếu cơn đau đầu có xu hướng ngày càng nặng hơn, thay đổi về tính chất so với các cơn đau thông thường, hoặc không đáp ứng với các biện pháp giảm đau bạn vẫn hay sử dụng.
• Đau đầu lần đầu tiên xuất hiện sau tuổi 50 cũng là một yếu tố cần được bác sĩ đánh giá cẩn thận, vì nó có thể liên quan đến các bệnh lý mạch máu như viêm động mạch thái dương.

Các triệu chứng đi kèm cần đặc biệt lưu ý

Bản thân cơn đau đầu không phải lúc nào cũng là dấu hiệu duy nhất. Các triệu chứng đi kèm mới là yếu tố quyết định mức độ nghiêm trọng của tình hình. Hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp nếu đau đầu đi kèm với bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Sốt cao và cứng gáy, đây có thể là triệu chứng của viêm màng não.
• Rối loạn ý thức, lú lẫn, khó nói, yếu hoặc liệt một bên tay, chân, hoặc một bên mặt; đây là những dấu hiệu kinh điển của đột quỵ.
• Các vấn đề về thị lực như nhìn đôi, nhìn mờ hoặc mất thị lực.
• Đau đầu xảy ra sau một chấn thương ở đầu, dù là chấn thương nhẹ, vì nó có thể là biểu hiện của tụ máu trong não.
• Ngoài ra, nếu bạn có tiền sử bệnh lý ung thư, HIV/AIDS hoặc các bệnh suy giảm miễn dịch khác và xuất hiện một cơn đau đầu mới, bạn cũng nên đi khám để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm.

Tóm lại, bất kỳ cơn đau đầu nào có vẻ bất thường, nghiêm trọng hoặc đi kèm với các triệu chứng thần kinh khác đều cần được xem xét một cách cẩn trọng và thăm khám bởi chuyên gia y tế.