Hướng dẫn cách xử lý vết thương đúng chuẩn, không để lại sẹo

Vết thương được xử lý đúng cách sẽ nhanh lành và không để lại sẹo
 

MỤC LỤC: Vết thương là gì? Phân loại vết thương Phân loại vết thương hở Hướng dẫn sơ cứu vết thương hở Những lưu ý trong quá trình lành vết thương

 

Vết thương là gì?

Vết thương là một dạng thương tổn của cơ thể, xuất hiện khi lớp biểu bì (da) bị rách, cắt, trầy xước, đâm thủng hoặc chấn thương từ một lực tác động mạnh.

Tùy vào vật gây thương tích mà mức độ tổn hại của vết thương khác nhau. Trường hợp chấn thương từ một lực quá mạnh có thể khiến bộ phận chịu tác động biến dạng, khuyết tật, thậm chí làm nạn nhân tử vong.

Phân loại vết thương

Vết thương chia thành 2 loại: vết thương hở và vết thương kín.

Vết thương kín (hay chấn thương) là những tổn thương mô hoặc tụ máu dưới da, xuất hiện khi bề mặt cơ thể chịu tác động bởi 1 lực mạnh từ bên ngoài như: té ngã, va đập… dẫn đến gãy xương, căng cơ, bong gân hoặc chấn thương phần mềm…

Vết thương kín kích thước nhỏ thường nhanh hồi phục, có thể điều trị tại nhà bằng các loại dầu xoa bóp hoặc thuốc bôi đặc trị. Trường hợp vết thương kín có kích thước lớn, sưng, đau dai dẳng, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị sớm. 
 

Vết thương hở rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày
 

Vết thương hở là vết rách trên da khiến các mô bên trong lộ ra ngoài. Vết thương hở có thể do va đập, phẫu thuật hoặc những vật sắc nhọn gây ra. Một số vết thương hở có thể kể đến như: vết trầy xước, cắt, rách, hoặc vết đâm…

Trong cuộc sống hàng ngày, vết thương hở phổ biến hơn và có cách xử trí đơn giản hơn.

Vết thương do trầy xước xảy ra khi da cọ xát hoặc trượt trên bề mặt cứng, thô ráp. Vết trầy xước dù chảy máu ít nhưng cũng cần vệ sinh sạch sẽ, nhằm loại bỏ các dị vật, ngăn ngừa nhiễm trùng.

Vết cắt (hay vết rạch) thường do dụng cụ hoặc vật sắc nhọn gây ra. Vết cắt sâu có thể gây chảy máu nghiêm trọng.  

Vết rách là vết hở nông hoặc sâu, xảy ra do tai nạn hoặc các sự cố liên quan đến dao, máy móc, dụng cụ sắc nhọn. 

Vết đâm là thương tổn một phần hoặc toàn bộ lớp da, thường gặp ở các vụ bạo lực, giẫm phải gai, đinh hoặc kim tiêm. Loại vết thương này có thể chảy nhiều máu, đe dọa đến tính mạng của nạn nhân.

Sơ cứu vết thương rất quan trọng, nhất là vết thương sâu, chảy nhiều máu, đe dọa tính mạng của nạn nhân. Sơ cứu đúng cách và kịp thời sẽ góp phần hạn chế thương tổn, tăng cơ hội sống cho nạn nhân.
Ngược lại, không được sơ cứu hoặc thực hiện thao tác sai có thể khiến tình trạng người bệnh thêm trầm trọng.

Dưới đây là những cách sơ cứu vết thương chi tiết cần lưu ý:

Luôn rửa tay trước khi áp dụng các phương pháp sơ cứu, thao tác này nhằm giữ cho vết thương sạch sẽ và ngăn nhiễm trùng. 
 

Rửa tay sát khuẩn là điều quan trọng trước khi tiến hành sơ cứu vết thương hở

Đeo găng tay tránh để máu và chất dịch từ vết thương tiếp xúc với cơ thể.

Với những vết thương sâu (vết rách), ưu tiên hàng đầu là cầm máu nhằm ngăn ngừa cơ thể mất nhiều máu, gây nguy hiểm cho nạn nhân. Có thể dùng khăn sạch, băng hoặc gạc vô trùng ép nhẹ lên vết thương, giúp đẩy nhanh quá trình đông máu. Đồng thời, nâng cao vết thương cho đến khi máu ngừng chảy. 

Dùng nước sạch hoặc nước muối sinh lý rửa vết thương sau khi máu ngừng chảy. Rửa xung quanh vết thương bằng xà phòng. Không sử dụng hydro peroxide hoặc iốt vì có thể gây kích ứng. Loại bỏ bụi bẩn hoặc dùng nhíp đã làm sạch bằng cồn để gắp dị vật.
 

Trường hợp dị vật quá lớn hoặc vết thương rộng, sâu nên đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời, không tự ý can thiệp vì có thể khiến vết thương nghiêm trọng. 

Thoa một lớp mỏng thuốc mỡ kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng, cũng có thể thay thế bằng các loại kem bôi da cho vết thương hở có tác dụng chống viêm.

Thoa lớp kem bôi da có tác dụng chống viêm cho vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng

Che vết thương bằng vải sạch, băng hoặc gạc vô trùng, sau đó cố định bằng băng dính. Vết thương hở sâu có thể phải khâu hoặc ghim. 

Thay băng cũ và kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng ít nhất 1 lần/ngày. Khử trùng vết thương trước khi dán lại bằng băng dính hoặc gạc vô trùng. 

Đưa nạn nhân đến bệnh viện sau khi đã thực hiện các bước sơ cứu. Trường hợp vết thương sâu, chảy nhiều máu, nên đưa nạn nhân đến ngay cơ sở y tế để kịp thời cứu chữa.  

Nếu thấy các triệu chứng đỏ, đau dữ dội, vết thương tiết dịch, sưng nên đến ngay bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra, xử lý nhằm hạn chế biến chứng.

Quá trình liền vết thương có ba giai đoạn, là sự tương tác kết hợp chặt chẽ giữa các yếu tố tạo ra sự phản ứng sinh học để tăng sự di chuyển của các tế bào cần thiết dưới lớp biểu bì da đến gần vị trí vết thương, sau đó phát triển và tái tạo các mô da tổn thương.

Quá trình lành thương có thể để lại sẹo, việc tự ý sử dụng thuốc không phù hợp có thể để lại sẹo to hơn hoặc gây ra nhiễm trùng. Chỉ nên sử dụng các sản phẩm bôi được vết thương hở, có tác dụng chống viêm và lành thương tốt, có thành phần thảo dược an toàn (ví dụ như Kem Nhất Nhất).

Dành thời gian nghỉ ngơi và tuân thủ chữa trị theo đúng liệu trình từ bác sĩ sẽ là biện pháp tốt nhất để giúp cho quá trình liền thương được diễn ra nhanh chóng.

DS Nguyễn Thập
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại
Link báo gốc: https://cuocsong.giaoducthoidai.vn/huong-dan-cach-xu-ly-vet-thuong-dung-chuan-khong-de-lai-seo-n23128.html