Nguyên nhân phổ biến gây đau đầu nhức mắt và cách điều trị cụ thể

Nguyên nhân thường gặp khiến đau đầu nhức mắt
 

Đau đầu xảy ra rất phổ biến ở mọi độ tuổi

Đau đầu nhức mắt là một dạng đau đầu gặp phải khá phổ biến ở người trẻ tuổi. Cơn đau có thể là đau nguyên phát hoặc thứ phát.

Đau đầu nhức mắt mô tả cơn đau đầu kèm theo đau nhức mắt, đau quanh hốc mắt hoặc đau đầu lan đến khu vực hốc mắt…

Cơn đau có thể ảnh hưởng tới 1 bên hoặc cả hai mắt, thường kèm theo triệu chứng khác như giảm thị lực, chảy nước mắt, đỏ mắt...

Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể mà các cơn đau đầu nhức mắt có thể kéo dài từ vài tiếng đồng hồ cho đến nhiều tuần lễ, sau đó tự động biến mất. Một vài trường hợp hiếm khi xảy ra, người bệnh có thể đối mặt với cơn đau vĩnh viễn.

Không giống như các dạng đau đầu mãn tính khác, đau đầu nhức mắt phổ biến ảnh hưởng tới những người trẻ tuổi, khỏe mạnh. 

Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất tập trung trong độ tuổi từ 25 - 40 và giảm dần theo tuổi tác ở cả nam và nữ giới.

Nhức mỏi mắt, đau đầu có mỗi liệu hệ chặt chẽ và có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. 

Mắt là một cơ quan quan trọng với nhiều dây thần kinh. Do đó, bất kỳ tổn thương nào ở mắt cũng có thể gây đau đầu.

Ngược lại khi đau đầu gây ra căng thẳng cho các dây thần kinh thị giác. Nếu tình trạng này kéo dài, những dây thần kinh này có thể bị biến dạng hoặc kích thích thụ thể đau ngay cả khi bình thường.

Các thụ thể đau sẽ dẫn truyền tín hiệu và gây ra phản xạ là cảm giác nhức mỏi mắt xảy ra cùng lúc với đau đầu.
 

Não điều khiển hoạt động của mắt qua các dây thần kinh thị giác

Những cơn đau đầu kèm theo nhức mắt mỏi mắt và nhạy cảm ánh sáng thực chất không phải là bệnh.

Chúng có thể là triệu chứng do một bệnh lý gây ra, bao gồm đau đầu hoặc rối loạn thị giác. Đôi khi đây có thể là biểu hiện căng thẳng thần kinh do tác động từ bên ngoài.

Một số những lý do gây đau đầu nhức mắt phổ biến nhất được xác định là:

Được đặc trưng bởi tình trạng đau đầu một bên, có tính chất mạch đập. 

Cơn đau thường xảy ra đột ngột, dữ dội, kéo dài trong 4-72 tiếng. 

Các triệu chứng kèm theo thường là buồn nôn, chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn, thay đổi thị lực, đau nhức mắt...
 

Đau nửa đầu gây ra các cơn đau một bên và nhạy cảm ánh sáng

Đau đầu do căng thẳng là dạng đau đầu phổ biến nhất, xảy ra theo từng cơn, tần suất 1-2 lần mỗi tháng hoặc nhiều hơn.

Các triệu chứng điển hình bao gồm đau đầu âm ỉ, đau cổ và trán, đau da đầu hoặc cảm giác như trán bị thắt chặt, lan sang và có thể gây đau nhức hốc mắt.

Đau đầu chùm là một rối loạn thần kinh đặc trưng bởi những cơn đau đầu dữ dội tái phát ở một bên đầu, thường là xung quanh mắt.

Cơn đau thường có kèm theo chảy nước mắt, nghẹt mũi hoặc sưng quanh mắt; nhạy cảm ánh sáng và tiếng ồn.

Viêm xoang thường xảy ra khi các đường xoang ở mũi, má, trán, sau mắt bị tắc nghẽn do tăng tiết dịch làm tăng áp lực ảnh hưởng tới vùng đầu.

Triệu chứng chính là những cơn đau đầu; đau và nặng ở hai bên mắt kèm theo các vấn đề xoang như nghẹt mũi, chảy mũi, đau xoang...

Đau đầu vùng thái dương là các cơn đau đầu xảy ra do sự co thắt vùng máu bên trong đầu và trong vùng sọ não. 

Người bệnh có cảm giác đau dữ dội ở vùng đầu, vùng thái dương và vùng mắt. Thị lực giảm, nhạy cảm ánh sáng cũng thường xuyên xảy ra.

Bệnh tăng nhãn áp còn gọi Glaucom góc đóng cơn cấp điển hình, là tình trạng tăng áp lực thủy dịch lên mắt.

Các triệu chứng cấp tính thường xuất hiện đột ngột, bao gồm: đau mắt dữ dội, đau nhức lan lên nửa đầu cùng bên mắt, mờ mắt, đỏ mắt, buồn nôn và nôn.
 

Tăng nhãn áp gây đau đầu dữ dội kèm nhức mắt

Liệt dây thần kinh số 6

Dây thần kinh số 6 (hay thần kinh vận nhãn ngoài) được bắt nguồn từ cầu não đến ổ mắt với chức năng chủ yếu là vận động mắt ra sang hai bên. 

Tổn thương xảy ra tại vị trí bất kỳ nào trên đường đi thần kinh, bao gồm viêm nhiễm, chèn ép hoặc chấn thương. 

Đây cũng là dạng liệt dây vận nhãn đơn độc thường gặp nhất, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Bệnh nhân chủ yếu sẽ thấy nhìn mờ, khó nhìn tập trung một điểm, đau ổ mắt, thường xuyên chóng mặt, choáng váng hoặc mệt mỏi.

Các nguyên nhân khác 

Suy nhược thần kinh

U não, viêm màng não 

Thiếu máu lên não 

Cảm lạnh và Cúm 

Rối loạn thị giác: mỏi mắt, viêm xơ cứng mắt, cận thị chưa được chẩn đoán,…

Yếu tố nguy cơ 

Căng thẳng kéo dài do môi trường và lối sống có thể gây là yếu tố tăng nguy cơ khởi phát tình trạng đau đầu nhức mắt. Chúng bao gồm:

• Sử dụng chất kích thích như rượu bia thường xuyên.
• Cảm giác đói cồn cào.
• Sử dụng nước hoa có mùi quá nồng.
• Tiếp xúc với ánh sáng quá mạnh.
• Tình trạng mệt mỏi kéo dài.
• Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.
• Thiếu ngủ kéo dài.
• Cảm thấy căng thẳng và căng thẳng cảm xúc thường xuyên.
• Các vấn đề về nhiễm trùng.

Điều trị đau đầu nhức mắt như thế nào 

Các chiến lược điều trị đau đầu nhức mắt bao gồm điều trị triệu chứng và nguyên nhân gây ra nó.

Điều trị bằng thuốc 

Cơn đau nguyên phát do đau đầu căng cơ, đau dây thần kinh V, bệnh Migraine,... thì thường sẽ được chỉ định giảm đau bằng các thuốc giảm đau, kháng viêm. Phổ biến nhất là paracetamol, ibuprofen...

Nêu đau đầu thứ phát do các bệnh lý khác như viêm xoang, suy nhược thần kinh,... thì cần sử dụng thuốc điều trị bệnh lý mới có thể giải quyết được cơn đau. 

Một số thuốc thường dùng như: thuốc giãn cơ, thuốc cải thiện thần kinh; thuốc kháng sinh,..

Các biện pháp hỗ trợ 

Bên cạnh việc dùng thuốc, một số phương pháp điều trị khác cũng có thể can thiệp đồng thời để đạt hiệu quả cao nhất.

Một số phương pháp trị liệu không dùng thuốc là:

• Xoa bóp bấm huyệt 
• Châm cứu 
• Sử dụng túi chườm ấm lên mắt 
• Tập các bài tập cải thiện chức năng thị giác 
• Ngâm chân với thảo dược 

Chế độ dinh dưỡng 

Người bệnh đau nửa đầu, đau mắt cần bổ sung thực phẩm theo nguyên tắc sau:

• Thực phẩm giàu vitamin B12
• Thực phẩm giàu chất béo, ít carbohydrate và protein
• Bổ sung đầy đủ nước và các chất điện giải
• Dùng thực phẩm không chứa hương liệu và không có mùi mạnh 
• Bổ sung hoa quả và rau xanh 
• Một số thực phẩm được khuyến khích như: bơ, dưa hấu, các loại cá béo, sữa chua…

Thay đổi lối sống 

Một số biện pháp thay đổi lối sống được khuyến nghị cho người bị đau đầu, nhức mắt để giảm tần suất và mức độ ảnh hưởng các cơn đau là:

• Hạn chế hoặc ngừng sử dụng caffein, rượu và thực phẩm chế biến sẵn.
• Loại bỏ thói quen hút thuốc.
• Thực hiện tập thể dục đều đặn.
• Tìm kiếm các biện pháp giải tỏa căng thẳng hiệu quả.
• Tạo thời gian để nghỉ ngơi và thư giãn một cách hợp lý.
• Hạn chế tiếp xúc với màn hình máy tính, điện thoại và các thiết bị điện tử khác.
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân đã nhận diện là gây đau đầu.

Các biện pháp giảm ngừa tình trạng đau đầu nhức mắt

1. Tránh tiếp xúc với âm thanh ồn ào.
2. Giảm tiếp xúc với chất có mùi mạnh.
3. Đảm bảo không để cơ thể đói bụng.
4. Hạn chế mệt mỏi kéo dài bằng cách nghỉ ngơi đúng cách.
5. Không nên tiếp xúc với ánh sáng đèn sáng mạnh.
6. Không sử dụng di động, máy tính trong thời gian quá lâu.
7. Không đọc sách và xem điện thoại thoại trong điều kiện ánh sáng yếu.
8. Lựa chọn loại kính áp tròng cho mắt thở và dưỡng ẩm mắt bằng nước nhỏ mắt thường xuyên.
9. Đảm bảo duy trì khoảng cách an toàn cho mắt khi làm việc và sử dụng thiết bị điện tử.
10. Đảm bảo ngủ sớm và ngủ đủ giấc mỗi ngày 
11. Tránh căng cơ ở đầu và cổ.

Giảm đau đầu bằng thuốc hoạt huyết từ thảo dược

YHCT coi đầu là “nơi hội của dương” và “chỗ ở của thần minh”, nghĩa là đầu có quan hệ chặt chẽ với các bộ phận khác của cơ thể, và tất cả các cơ quan đều có trách nhiệm nuôi dưỡng nó.

Đau đầu nhức mắt chủ yếu là do sự xâm nhập của phong và hỏa làm bế tắc kinh lạc và làm rối loạn khí huyết trong đầu, xâm nhập vào can khiến cho can huyết rối loạn biểu hiện ra thành bệnh.

Nguyên tắc điều trị là phải bình can, khu tà, thông kinh lạc đồng thời kết hợp thanh nhiệt, hoạt huyết, chỉ thống, tư dưỡng can thận, thường dùng các bài thuốc hoạt huyết, bổ huyết.

Điều trị bệnh theo Đông y không chỉ giúp giảm triệu chứng nhanh chóng mà còn tác động trực tiếp tới căn nguyên bệnh, khai thông tắc nghẽn, dưỡng can thận. Nhờ vậy mà không chỉ việc điều trị bệnh, hiệu quả ngăn ngừa tái phát.

Bài thuốc hoạt huyết tăng cường lưu thông máu thường dùng trong các trường hợp huyết hư, ứ trệ, phòng ngừa và điều trị thiểu năng tuần hoàn não (mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng, hoa mắt, ngủ không ngon, suy giảm trí nhớ, suy nhược thần kinh)...

Người bị đau đầu có thể tham khảo sử dụng.