Những nguyên nhân gây bệnh gan và biện pháp bảo vệ gan

Những nguyên nhân gây bệnh gan thường gặp nhất
 

Thực trạng bệnh gan tại Việt Nam

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh gan, trong đó thường gặp nhất là:

Viêm gan virus là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan, ung thư gan và tử vong do các bệnh gan. Có 5 chủng virus viêm gan hiện nay là viêm gan A, B, C, D và E. 

Trong đó viêm gan B và viêm gan C có tỷ lệ mắc phải cao nhất, gây nhiều tổn thương nghiêm trọng trên gan và để lại hậu quả tổn thương gan mạn tính, dẫn đến ung thư gan.

Hiện nay đã có vacxin phòng ngừa viêm gan B, trong khi đó viêm gan C chưa có thuốc phòng ngừa.

Biện pháp phòng bệnh tốt nhất là sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, không dùng chung bơm kim tiêm, dao cạo râu, ăn chín uống sôi...

Rượu bia là tác nhân chính gây gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan do rượu. 90% lượng cồn cơ thể hấp thu sẽ chuyển hóa và được đào thải tại gan, làm tăng nguy cơ tổn thương tế bào gan và tích tụ độc tố trong gan.

Sử dụng rượu bia dài ngày sẽ làm trầm trọng hơn các phản ứng viêm trên gan, có thể tăng nguy cơ xơ hóa gan và tăng tốc độ tiến triển của triệu chứng bệnh. 

Khói thuốc chứa các hóa chất độc hại có khả năng gây viêm và thúc đẩy xơ gan. Cytokine được sản xuất nhiều khi hút thuốc sẽ gây viêm và tổn thương tế bào gan. Những người bị viêm gan B hoặc C nếu nghiện thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.

Amip là một loại sinh vật đơn bào ký sinh và có thể gây ra bệnh amip gan. Trong giai đoạn áp xe gan, người bệnh thường có triệu chứng sốt cao kèm buồn nôn hoặc nôn, đau hạ sườn phải.

Ký sinh trùng sốt rét P. Falciparum ký sinh trong gan gây viêm gan, khiến cho gan sưng to, các chức năng gan như chuyên hóa, chống độc, dự trữ đều bị suy giảm.

Bên cạnh đó, việc mắc phải các loại sán và ký sinh trùng ký sinh có thể làm tăng nguy cơ khiến bệnh gan tiến triển nghiêm trọng và nhanh hơn. 

Một số loại thuốc nhất định có thể gây độc và tổn thương trên gan, ví dụ acetaminophen, steroid đồng hóa, heroin và cocaine.

Do đó, việc sử dụng các loại thuốc trên cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng thuốc, nhất là sử dụng kéo dài hoặc tăng liều.

Các triệu chứng nhiễm độc gan do dùng thuốc bao gồm vàng da, nước tiểu vàng sậm, đau nhói hạ sườn phải, mất ngủ, ăn uống kém ngon miệng, khó tiêu....

Béo phì, hấp thu quá nhiều chất béo có thể gây viêm và rối loạn chuyển hóa mỡ trong gan. Các tế bào mỡ tích tụ trong gan là nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ và khiến chức năng gan suy giảm. 

Béo phì cũng là tác nhân dẫn tới các bệnh lý khác như huyết áp cao, mỡ máu, tiểu đường... ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể cũng như tạo điều kiện để các bệnh gan diễn biến nhanh hơn. 

Gan là nơi lọc và đào thải độc tố bên trong cơ thể, do đó là nơi tiếp xúc nhiều nhất với các tác nhân độc hại. 

Ô nhiễm môi trường, thực phẩm ẩm mốc, hóa chất, phụ gia, nguồn nước bẩn hay môi trường làm việc độc hại đều gây ra tác động tiêu cực đến gan. Gan hoạt động quá tải và đối mặt với các tổn thương do độc tố tích tụ gây ra. Điều này làm suy giảm chức năng của gan và tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan. 

50% nguy cơ mắc bệnh gan có liên quan tới lượng đường trong máu cao. Ở người bị tiểu đường, hàm lượng insulin trong máu tăng cao sẽ thúc đẩy quá trình tích mỡ trên gan, gây nên bệnh gan nhiễm mỡ. 

Ngoài ra, đường máu cao cũng tạo điều kiện để các phản ứng viêm diễn ra mạnh mẽ hơn, làm suy giảm chức năng gan và phá hủy tế bào gan.
 

Những nguyên nhân phổ biến gây bệnh về gan

Bệnh lý trên gan hiện nay hầu như không có thuốc điều trị khỏi bệnh, bệnh tiến triển âm thầm và thường chỉ được phát hiện trong giai đoạn nặng, do đó việc điều trị vô cùng khó khăn và tốn kém. 

Bệnh gan hầu hết là các bệnh mãn tính, không thể điều trị dứt điểm cũng như ngăn cản tiến triển và biến chứng bệnh. Do đó, dự phòng và điều trị sớm các tổn thương trên gan là cách tốt nhất. 

Để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc các bệnh về gan, một số biện pháp và lưu ý mà bạn cần biết bao gồm: 

Hạn chế sử dụng rượu bia và đồ uống có cồn giúp bảo vệ gan khỏi các tổn thương do rượu bia gây ra, giảm nguy cơ mắc các bệnh như ngộ độc gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan do rượu.

Từ bỏ thuốc lá có lợi cho sức khỏe, giúp giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý, bao gồm bệnh gan, các bệnh hô hấp và tiêu hóa. 

Tiêm phòng vacxin là biện pháp ngừa lây nhiễm viêm gan B an toàn, hiệu quả nhất. 

Với các trường hợp người mẹ bị viêm gan B, trẻ phải được tiêm phòng vaccin viêm gan B trong vòng 24h ngay sau sinh.

Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, tránh dùng chung vật dụng cá nhân như dao cạo, bàn chải, bơm kim tiêm giúp phòng tránh các bệnh lây truyền qua máu và đường tình dục trong đó có viêm gan B và C.

Tích tụ độc tố lâu ngày gây tổn thương tế bào gan, suy giảm chức năng gan và tăng nguy cơ mắc các bệnh gan. 

Thải độc gan là cách giúp đào thải độc tố có trên gan, thúc đẩy quá trình tái tạo gan và tăng cường chức năng cho gan.

Không tự ý sử dụng thuốc khi chưa được bác sĩ chỉ định, nhất là các thuốc được biết tới gây hại cho gan như paracetamol.

Với những người phải sử dụng nhiều loại thuốc tây, cần có biện pháp thải độc và tăng cường chức năng gan đi kèm. 

Hạn chế các thực phẩm có hại cho gan như đồ chiên xào, dầu mỡ, thức ăn cay nóng, thức ăn nhanh...

Bên cạnh đó, tăng cường bổ sung rau xanh và trái cây giúp tăng cường miễn dịch và tốt cho gan.

Uống đủ nước mỗi ngày để gan có thể đào thải độc tố tốt hơn.

Đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc là điều cần thiết để quá trình thải độc trên gan diễn ra một cách tối ưu nhất.

Tránh căng thẳng, stress bằng cách nghỉ ngơi nhiều, thực hiện các bài tập thư giãn hàng ngày.

Tập thể dục thường xuyên là cách giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và dự phòng nhiều bệnh tật.

Kiểm tra men gan và thăm khám gan định kỳ thường xuyên, điều này đặc biệt quan trọng đối với việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề trên gan.

Can là một trong năm tạng chính của cơ thể, thuộc về Phong Mộc, trong có chứa tướng hỏa, tính dễ động. Bệnh về can phần lớn là các chứng phong hỏa, khí uất.

Chứng bệnh về Can được chia thành hư chứng và thực chứng, có mối liên quan chặt chẽ với rối loạn chức năng của tạng phủ bên cạnh. Can khí thăng giáng thất thường, đởm dịch sơ tiết bị rối loạn, mạch lạc không thông, huyết ứ đình ngưng, hay do kinh mạch mất sự nuôi dưỡng… đều có thể dẫn đến tổn thương tại tạng can.

Do đó, Đông y điều trị bệnh gan chủ yếu dựa trên nguyên tắc dưỡng can kiện tỳ, bổ thận kèm thanh nhiệt, giải độc. Bằng cách phối hợp các vị thuốc thảo dược tự nhiên lành tính, mang tới hiệu quả và tác động sâu rộng tới căn nguyên và triệu chứng bệnh. Không những thế việc dùng thuốc còn giúp lọc sạch độc tố, tăng cường chức năng tạng phủ và thúc đẩy khí huyết, mạch lạc toàn thân thông suốt.

Nhờ đó, không chỉ chữa bệnh, sức khỏe và đề kháng của người bệnh cũng nâng cao đáng kể. 

Thuốc Giải độc gan Đông y là sự phát triển từ bài thuốc cổ phương, với nguồn nguyên liệu chất lượng cao, chất lượng được đảm bảo nhờ sản xuất trên dây chuyền đạt chuẩn GMP- WHO, giúp bổ gan, giải độc và tái tạo men gan. Thuốc được dùng trong các trường hợp viêm gan, viêm gan virus B cấp và mãn tính với các triệu chứng mệt mỏi, vàng da, chán ăn, khó tiêu, táo bón, đau vùng gan.

Ngoài ra, đây là giải pháp an toàn, hiệu quả trong việc chống dị ứng, mề đay, lở ngứa, mụn nhọt, rôm sảy, suy giảm chức năng gan do dùng nhiều bia rượu, tân dược.

Hiện nay, thuốc Giải độc gan Đông y dạng viên nén có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, người bệnh gan có thể tham khảo sử dụng.

Dược sĩ Thu Hà
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại