Tầm quan trọng của nội tiết tố estrogen với sức khỏe, sinh lý nữ

Nội tiết tố estrogen với sức khỏe, sinh lý nữ
 

MỤC LỤC:  Nột tiết tố estrogen là gì?  Chức năng của nội tiết tố estrogen Rối loạn nội tiết tố estrogen Các biện pháp bổ sung và điều hòa nội tiết tố estrogen

Các loại nội tiết tố estrogen ở người

Điều hòa nội tiết tố estrogen

Nội tiết tố estrogen bắt đầu được sản xuất khi nữ giới bước vào giai đoạn dậy thì, ổn định và cao nhất trong độ tuổi sinh sản và giảm dần khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh.

Cơ chế điều hòa hormon estrogen được xem là quá trình feedback ngược giữa hoạt động của vùng dưới đồi, thùy trước tuyến yên và buồng trứng:

(1): Vùng dưới đồi giải phóng gonadotropin (GnRH), có tác dụng kích thích sự phóng thích hoàng thể hoá.

(2): GnRH tạo tín hiệu giải phóng hormone tạo hoàng thể gonadotropin (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH) tại thùy trước tuyến yên.

(3): LH và FSH thúc đẩy việc phóng noãn và bài tiết các hormone giới tính estradiol (estrogen) và progesterone từ buồng trứng.

(4): Estradiol và progesterone ức chế giải phóng GnRH ở vùng dưới đồi.

Chức năng của nội tiết tố estrogen

Chức năng sinh sản

Estrogen được biết đến là hormone sinh dục nữ, có vai trò quan trọng đối với quá trình sinh sản ở nữ giới. Các nghiên cứu đã cho thấy rằng, estrogen có vai trò lớn đối với nhiều chức năng và hoạt động của cơ thể.

• Dậy thì

Nội tiết tố estrogen được kích thích sản xuất và tăng cao khi nữ giới bước vào giai đoạn dậy thì.

Sự tăng cao nồng độ hormone dẫn đến sự xuất hiện của những đặc điểm giới tính thứ cấp (ngực, đường cong, lông mu...).

• Kinh nguyệt

Estrogen cùng với progesterone, LH và FSH là những hormone chịu trách nhiệm điều hòa, đảm bảo sự đều đặn của chu kỳ kinh nguyệt.

Nội tiết tố estrogen cần thiết cho sự chín và rụng trứng, làm dày niêm mạc tử cung để cho trứng làm ổ sau khi được thụ tinh.

• Mang thai và khả năng sinh sản

Estrogen đạt đỉnh vào những ngày gần rụng trứng, thời điểm dễ thụ thai nhất trong chu kỳ. Nó có vai trò làm loãng chất nhầy cổ tử cung giúp tinh trùng dễ di chuyển và đến gặp trứng, tăng khả năng thụ tinh thành công.

Ngoài ra, hormone sinh dục cũng có vai trò làm dày thành âm đạo, tăng sự đàn hồi và giúp bôi trơn, giảm đau khi quan hệ tình dục.

• Mãn kinh

Nồng độ estrogen bắt đầu giảm khi nữ giới bước vào giai đoạn tiền mãn kinh. Giai đoạn này thường xảy ra ở độ tuổi ngoài 50, có thể kéo dài trong vài năm trước khi chuyển sang thời kỳ mãn kinh (không có kinh trong 12 tháng).

Sự suy giảm estrogen là nguyên nhân gây ra hội chứng tiền mãn kinh với nhiều vấn đề như khô âm đạo, giảm ham muốn, thay đổi tâm trạng, mất ngủ, đổ mồ hôi ban đêm, bốc hỏa...

Chức năng ngoài sinh sản

Ngoài vai trò chính là hormone sinh sản, estrogen cũng tham gia vào việc điều chỉnh chức năng và hoạt động của nhiều hệ cơ quan và sức khỏe toàn thể.

Tác dụng của nội tiết tố bao gồm:

• Kiểm soát đường và cholesterol máu
• Cần thiết cho khối lượng xương và cơ
• Chức năng tuần hoàn và lưu thông máu
• Sản xuất collagen và làm chậm lão hóa
• Chức năng não bộ và khả năng ghi nhớ

Sử dụng y tế

Estrogen là thành phần có trong thuốc ngừa thai nội tiết tố và thuốc điều trị mãn kinh.

Liệu pháp thay thế hormone được dùng để điều trị cho chứng phiền muộn ở phụ nữ chuyển giới và là một phần của liệu pháp hormone nữ hóa trong phẫu thuật chuyển giới nữ.

Rối loạn nội tiết tố estrogen là như thế nào?

Sự tăng hay giảm quá mức nồng độ nội tiết tố trong cơ thể đều gây nên những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và tăng nguy cơ gây ra nhiều bệnh tật.

Rối loạn	Thừa nội tiết tố estrogen	Thiếu nội tiết tố estrogen
Biểu hiện	Giảm nhu cầu và ham muốn tình dục Tăng cân, tăng tích mỡ trong cơ thể nhất là ở eo và hông Kinh nguyệt không đều (thời gian không thể đoán trước, chảy máu ít hoặc nhiều)	Cảm giác căng tức và đau ngực Yếu xương, loãng xương Nóng bừng và đổ mồ hôi đêm Vô kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt Đau đầu, suy giảm trí nhỡ và khả năng tập trung Mệt mỏi, buồn ngủ, khó ngủ, ngủ không sâu giấc Thay đổi tâm trạng, dễ cáu kỉnh hoặc trầm cảm Khô âm đạo, dẫn đến giao hợp đau đớn
Bệnh lý	Ung thư vú Đau do lạc nội mạc tử cung Béo phì Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) Ung thư tử cung U xơ tử cung và polyp Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và rối loạn khó chịu tiền kinh nguyệt (PMDD) Vô sinh	Chán ăn tâm thần Rối loạn chức năng tình dục nữ (FSD) Suy buồng trứng nguyên phát (mãn kinh sớm) Teo âm đạo Hội chứng Tuner Hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh Vô sinh

Sự suy giảm nội tố nữ estrogen theo thời gian

Các biện pháp bổ sung và điều hòa nội tiết tố estrogen

Thay đổi lối sống

Việc xây dựng và duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, lành mạnh là vô cùng cần thiết đối với việc điều hòa nội tiết tố nữ cũng như sức khỏe tổng thể.

Các biện pháp thay đổi lối sống bao gồm:

• Ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya
• Không sử dụng chất kích thích, rượu bia, cafe
• Hạn chế thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ
• Tập thể dục thường xuyên
• Giữ tinh thần lạc quan, hạn chế cáu gắt, stress
• Uống đủ nước

Bổ sung từ thực phẩm 

Trong tự nhiên, estrogen tồn tại nhiều trong thực vật dưới dạng các phytoestrogen. Các loại phytoestrogen chính được sử dụng bổ biến là isoflavone, stilbene, coumestan và lignan…

Các thực phẩm dưới đây có chứa hàm lượng lớn phytoestrogen:

• Các loại hạt: Hạt lanh, hạt hướng dương, hạt mè, hạnh nhân, óc chó, đậu xanh…
• Trái cây: Táo, lựu, dâu tây, nho, việt quất…
• Rau củ: Khoai mỡ, cỏ linh lăng…
• Đậu và các sản phẩm từ đậu: Đậu nành, đậu lăng, tempeh, súp miso, tương miso…
• Dược liệu: Cỏ ba lá, hoa bia, rễ cây cam thảo, thiên môn chùm, sâm tố nữ…
• Ngũ cốc: Yến mạch, lúa mì, mầm lúa mì…
• Dầu: Dầu oliu, dầu hoa nhài, dầu hoa anh thảo…

Viên uống bổ sung nội tiết tố estrogen từ mầm đậu nành

Trong mầm đậu nành có chứa hàm lượng lớn phytoestrogen cần thiết cho nữ giới, có vai trò nuôi dưỡng và kích thích buồng trứng sản sinh ra estrogen tự nhiên.

Bổ sung các sản phẩm từ mầm đậu nành có tác dụng hỗ trợ cải thiện các triệu chứng suy giảm nội tiết tố nữ như: bốc hỏa, đổ mồ hôi, sạm da, nám da, yếu sinh lý…

Ngoài ra, việc kết hợp với các thành phần khác như Kacif Fatimah và sữa ong chúa hỗ trợ việc sản xuất estrogen tự nhiên cho cơ thể.

Sản phẩm phù hợp dùng trong các trường hợp phụ nữ suy giảm nội tiết tố, người trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh, yếu sinh lý do suy giảm nội tiết tố.

Đông y có bài thuốc bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt gia truyền của lương y Hoàng Quốc Ánh, truyền nhân đời thứ 9 của dòng họ Hoàng (Nhà thuốc gia truyền Hoàng Dưỡng Đường) có sự kết hợp của chiết xuất mầm đậu nành, xuất Kacip fatimah, sữa ong chúa tươi cùng các dược liệu tốt cho phụ nữ như Đương quy, Ích mẫu, Thục địa, Ngưu tất, Xuyên khung…

Hiện nay, bài thuốc này đã được chuyển giao công nghệ, sản xuất tại nhà máy dược phẩm hiện đại, tạo nên sản phẩm dạng viên nén hỗ trợ cải thiện nội tiết tố nữ.

Sản phẩm hỗ trợ cải thiện nội tiết tố nữ dạng viên nén (ví dụ: Tố Nữ Nhất Nhất) hiện có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc.

Phụ nữ suy giảm nội tiết tố, phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh có thể tham khảo sử dụng.