Các bệnh tai mũi họng thường gặp và biện pháp chăm sóc tại nhà

Tìm hiểu các bệnh tai mũi họng thường gặp
 

Hệ thống tai - mũi - họng thông nhau

Tai mũi họng thường được ví như “cửa ngõ” của cơ thể, có nhiệm vụ canh gác ngăn virus, vi khuẩn hay khói bụi xâm nhập.

Vì vậy đây là các bộ phận thường xuyên phải chịu nhiều tác động từ yếu tố môi trường, thời tiết, là nơi tiếp xúc đầu tiên của bất kỳ tác nhân gây bệnh nào.

Đặc biệt với điều kiện thời tiết thay đổi thất thường, nắng mưa xen kẽ, nhiệt độ biến động đột ngột, khiến cơ thể không kịp ứng phó. 

Virus, vi khuẩn và các tác nhân dị ứng sẽ có điều kiện thuận lợi để phát triển và gây bệnh tại đây.

Một số bệnh tai mũi họng phổ biến nhất ở người lớn và trẻ nhỏ bao gồm: Viêm họng, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm mũi dị ứng và viêm xoang.
 

Các bệnh tai mũi họng thường gặp

Viêm họng

Viêm họng là một trong các bệnh đường hô hấp trên thường gặp nhất. Niêm mạc hầu họng bị tấn công bởi vi khuẩn và virus, dẫn tới viêm, sưng gây đau rát, khó chịu và vướng víu ở cổ khi nhai nuốt. 

Thông thường viêm họng có thể cải thiện sau 7-10 ngày điều trị, nhưng một số ít trường hợp có thể chuyển thành viêm họng mãn tính. Viêm họng mãn tính thường biến chứng sang viêm tai giữa, viêm thanh quản.

Viêm amidan

Amidan là tổ chức ở họng, giúp cơ thể sản sinh ra kháng thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, virus, do đó thường xuyên bị tấn công và xảy ra tình trạng viêm nhiễm. 

Các triệu chứng đặc trưng bao gồm đau họng, sốt, chảy nước mũi, amidan sưng to, vùng họng viêm đỏ… Viêm amidan mãn tính thường tiến triển thành nhiều đợt cấp tính, trung bình từ 5-6 lần trong mỗi năm. 

Bệnh có thể gây ra những biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang hoặc thấp tim.

Viêm mũi xoang

Viêm mũi xoang hay còn gọi là viêm xoang là tình trạng viêm mũi và các xoang cạnh mũi được biểu hiện bởi hai hay nhiều triệu chứng nhưng ít nhất phải có một trong hai triệu chứng là ngạt mũi/chảy dịch mũi. 

Viêm mũi xoang cấp tính thường khởi phát đột ngột, diễn biến nhanh, các triệu chứng rầm rộ, kéo dài và khỏi trong vòng 4 tuần. Nếu các triệu chứng kéo dài trong vòng 12 tuần không khỏi, bệnh được xem là giai đoạn viêm mãn tính.

Bệnh thường xảy ra nhiều ở trẻ nhỏ, thường kéo theo viêm tai giữa và viêm họng mãn tính. 

Viêm VA

Viêm VA xảy ra khi có tình trạng viêm mô VA, nguyên nhân thường do nhiễm trùng, dị ứng hoặc kích ứng từ axit dạ dày. Chủ yếu trẻ nhỏ dưới 7 tuổi thường xuyên bị viêm VA, trong khi người lớn chủ yếu viêm amidan.

Viêm VA hiếm khi tự xảy ra và thường liên quan đến các bệnh lý như viêm amidan, viêm họng, viêm mũi xoang hoặc trào ngược dạ dày thực quản.

Tình trạng kích ứng liên tục có thể dẫn đến phì đại VA và gây viêm VA quá phát. 

Hội chứng ngưng thở khi ngủ

Hội chứng ngưng thở khi ngủ được xác định bởi các đợt ngưng thở và giảm thở thường xuyên. Đây cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, bệnh chuyển hóa hay ung thư.

Hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi đường hô hấp trên bị tắc nghẽn nhiều lần trong khi ngủ, khiến luồng không khí giảm hoặc ngừng hoàn toàn. Đây là hội chứng ngưng thở khi ngủ phổ biến nhất.

Tình trạng thừa cân – béo phì, viêm amidan quá phát… có thể làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Các biện pháp điều trị tại nhà và ngăn ngừa bệnh tai mũi họng

Để giúp cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa các bệnh lý tai mũi họng tại nhà, có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống bổ sung đầy đủ các chất để tăng cường dinh dưỡng
• Uống nhiều nước, có thể uống các loại trà thảo mộc ấm
• Ăn và uống đồ ấm nóng, mềm như cháo, súp
• Súc miệng họng hoặc rửa mũi xoang bằng nước muối sinh lý
• Xông hơi giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi, giúp giảm nghẹt mũi
• Sử dụng máy xông tinh dầu và máy phun sương tạo độ ẩm giúp giảm khô họng và nghẹt mũi
• Liệu pháp massage, bấm huyệt để giảm các triệu chứng ngạt mũi, đau họng... 
• Có thể giảm khô và ngứa rát cổ họng bằng xịt họng thảo dược lành tính 
• Vệ sinh mũi bằng dung dịch vệ sinh mũi làm giảm nghẹt mũi, sổ mũi, viêm mũi xoang

Khi bị nghẹt mũi, chảy nước mũi, có thể sử dụng dung dịch vệ sinh mũi có chứa muối, nước khoáng (chứa nhiều khoáng chất như Cu, I, Mg, Zn...) với nồng độ tối ưu cho sức khỏe niêm mạc mũi giúp làm loãng chất nhầy ứ đọng ở các khoang mũi, đào thải chúng cùng bụi bẩn, vi khuẩn, tác nhân gây bệnh, gây dị ứng, làm sạch niêm mạc mũi, xoang, giúp phòng ngừa và giúp làm giảm nghẹt mũi, sổ mũi, viêm mũi xoang, viêm đường hô hấp trên.

Dung dịch vệ sinh mũi chứa muối và nước khoáng hiện có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, bạn có thể tham khảo sử dụng.