Rối loạn nội tiết tố sau sinh là tình trạng mất cân bằng hormone sinh sản ở nữ giới sau sinh.
Sự mất cân bằng này có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe bao gồm những thay đổi về thể chất và cảm xúc ở người mẹ.
Phần lớn các rối loạn này chỉ mang tính thời điểm, không kéo dài lâu mà nhanh chóng trở về trạng thái cân bằng sau một khoảng thời gian.
Đây là giai đoạn vô cùng khó khăn đối với một người mẹ, khi phải đối mặt với nhiều vấn đề, đặc biệt là sự chuẩn bị và làm quen với thiên chức mới của mình.
Sau khi sinh, nhau thai bị loại bỏ, nồng độ progesterone và estrogen giảm mạnh về ngưỡng trước thai kỳ trong khi đó lượng hormone oxytocin và prolactin lại tăng cao để chuẩn bị cho giai đoạn nuôi con sắp tới.
Sự chênh lệch này khiến cơ thể phụ nữ không kịp thích ứng, người mẹ có thể gặp phải những rối loạn cảm xúc và sức khỏe do rối loạn nội tiết tố.
Hầu hết phụ nữ đều cảm thấy khó khăn và tồi tệ trong giai đoạn này, dẫn tới nguy cơ mắc hội chứng trầm cảm sau sinh.
Mặc dù những triệu chứng có thể được cải thiện theo thời gian khi nồng độ hormone trong cơ thể về ngưỡng bình thường, nhưng nó vẫn sẽ để lại nhiều hệ lụy cho mẹ và cả sự lớn lên của trẻ nhỏ.
Thiếu hụt estrogen làm thay đổi tâm trạng và sinh ra nhiều cảm xúc tiêu cực. Không chỉ vậy nó còn gây rối loạn chức năng của tuyến giáp và tuyến thượng thận. Điều này có thể gây viêm tuyến giáp hoặc suy giáp.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ thiếu hụt nội tiết tố nữ sau sinh
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ và làm trầm trọng hơn tình trạng mất cân bằng hormone ở phụ nữ sau sinh như:
-
Căng thẳng và mệt mỏi
-
Do sự gián đoạn giấc ngủ khi chăm con
-
Áp lực và lo lắng trong thời gian cho con bú
-
Sự thiếu quan tâm từ gia đình và người chồng
-
Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo
-
Cơ địa và tình trạng sức khỏe, bệnh lý trước đó của người mẹ
Dấu hiệu thiếu hụt nội tiết tố nữ sau sinh
Tương tự như hầu hết các trường hợp mất cân bằng nội tiết khác, rối loạn nội tiết sau khi sinh con thường được biểu hiện bởi tình trạng:
Lo lắng và thay đổi tâm trạng
Sự mất cân bằng nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc và gây ra sự thay đổi tâm trạng thất thường.
Tương tự như trong giai đoạn tiền mãn kinh, thiếu hụt estrogen gây ra những thay đổi tâm trạng của phụ nữ như cáu gắt, kích động, khó kiểm soát tâm trạng, suy nghĩ tiêu cực...
Nếu kéo dài, nó dẫn tới hội chứng trầm cảm sau sinh, nguyên nhân chính dẫn tới mâu thuẫn gia đình và sự suy kiệt của người mẹ.
Mệt mỏi
Cơ thể người phụ nữ gần như kiệt sức và suy nhược sau khi trải qua quá trình sinh con.
Cần khoảng thời gian nhất định để cơ thể có thể phục hồi lại trạng thái trước đây.
Sau sinh, cơ thể người mẹ rất yếu, nghỉ ngơi không đủ và liên tục phải cung cấp dinh dưỡng cho trẻ khiến họ cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức.
Sự mất cân bằng nội tiết tố gây thay đổi hoạt động bình thường của nhiều bộ phận trong cơ thể cũng là lý do khiến người mẹ thấy mệt mỏi hơn.
.png)
Rối loạn nội tiết tố nữ sau sinh khiến người mẹ mệt mỏi hơn
Rụng nhiều tóc
Nồng độ estrogen giảm khiến nồng độ hormon DHT trong cơ thể tăng cao.
DHT là một loại hormone được sinh ra từ tuyến sinh dục, khi được hình thành nhiều sẽ liên kết với các thụ thể của tế bào nang tóc bị teo lại. Đây là
nguyên nhân khiến tóc trở nên khô, xơ và rụng nhiều hơn.
Ngoài ra thì mất ngủ, căng thẳng, stress cũng có thể ảnh hưởng tới độ chắc và sức khỏe của các nang tóc, khiến tình trạng rụng tóc tồi tệ hơn.
Khô âm đạo, giảm ham muốn
Các hormone liên quan đến việc cho con bú có thể góp phần làm giảm ham muốn tình dục, đặc biệt là prolactin có tác dụng ức chế cả progesterone và estrogen.
Cộng thêm với việc mệt mỏi liên tục, mất ngủ hay không còn tự tin vào cơ thể cũng khiến nhiều phụ nữ có xu hướng tránh xa tình dục trong giai đoạn sau sinh.
Rối loạn kinh nguyệt
Việc cho con bú có thể kìm hãm quá trình rụng trứng và kinh nguyệt của phụ nữ. Hầu hết các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ 100% đều không đến kỳ trong 3-6 tháng đầu sau sinh.
Việc chu kỳ quay trở lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố và thường không dự đoán được trước.
Kể cả khi có kinh trở lại, sự ức chế và suy giảm estrogen cũng khiến kinh nguyệt không đều và gây ra các triệu chứng tiền kinh nguyệt nặng nề hơn.
Tăng hoặc giảm cân bất thường
Các yếu tố như kiệt sức, căng thẳng và mất ngủ khiến việc thay đổi cân nặng trở nên khó khăn hơn.
Người mẹ cần phải ăn đủ chất để đảm bảo nhu cầu trẻ bú mẹ, do đó việc kiểm soát cân nặng là điều khó khăn và đôi khi không theo được mong muốn của bản thân.
Hàm lượng estrogen giảm cũng là yếu tố khiến cơ thể tăng tích lũy mỡ hơn so với bình thường.
Các biện pháp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ sau sinh
Hầu hết các dấu hiệu trên đều có thể tự cải thiện dần và mất đi sau khi nội tiết tố trong cơ thể người mẹ trở về trạng thái bình thường.
Thực chất rối loạn nội tiết tố là giai đoạn cần thiết để cơ thể có thể thay đổi và chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo. Không có cách nào ngăn chặn vấn đề này xảy ra, điều quan trọng là làm thế nào để vượt qua nó một cách nhẹ nhàng nhất.
Một số lời khuyên giúp cải thiện tình trạng rối loạn hormone sau sinh cho các mẹ bỉm là:
Tập trung nhiều hơn vào chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Sau sinh, đừng quá ám ảnh việc phải ăn thật nhiều để có sữa nuôi con. Thay vào đó, bạn nên nhờ người nhà chuẩn bị những thực phẩm chứa nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu và acid béo như rau củ quả tươi, protein nạc, bơ thực vật và các loại hạt.
Uống nhiều nước hơn vì khi cho con bú, nhu cầu sử dụng nước của mẹ cũng tăng lên đáng kể. Thiếu nước có thể dẫn đến mệt mỏi, mất ngủ kéo dài và làm chậm tốc độ phục hồi.
Ngoài ra cần hạn chế các thực phẩm có hàm lượng muối và chất béo xấu cao, hạn chế việc sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cafein vì có thể tăng căng thẳng.
Nghỉ ngơi nhiều hơn
Nghỉ ngơi là điều vô cùng cần thiết đối với các mẹ bỉm sữa, trong việc giải tỏa căng thẳng và phục hồi lại thể lực.
Đừng sử dụng thời gian bé đang ngủ để nấu nướng hay dọn dẹp mà hãy dành chúng cho bản thân mình và nghỉ ngơi nhiều hơn, ngủ một giấc, đọc một cuốn sách hay đơn giản chỉ là nằm yên một chỗ.
Chia sẻ việc chăm con với chồng là cách để chồng bạn có thể trải nghiệm và cảm nhận những gì bạn đã trải qua. Họ sẽ chủ động giúp đỡ bạn chăm con để bạn có nhiều thời gian hơn nghỉ ngơi.
Tập các bài tập hoặc massage để loại bỏ căng thẳng
Việc dành 30 phút - 1 tiếng để tập một môn thể thao thư giãn như yoga, thiền định hoặc để tham gia một buổi massage là một biện pháp hữu hiệu để giải tỏa căng thẳng, thư giãn cơ bắp và loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực.
Những bài tập còn rất có lợi cho việc phục hồi cơ thể và vóc dáng sau sinh cũng như hỗ trợ cân bằng lại nồng độ các hormone nhanh chóng hơn.
Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ cân bằng và cải thiện nội tiết tố
Các sản phẩm cải thiện nội tiết tố là giải pháp hiệu quả giúp bổ sung hàm lượng estrogen cần thiết cho cơ thể từ bên ngoài.
Nguồn bổ sung estrogen phổ biến nhất hiện nay là từ các phytoestrogen từ thực vật, như mầm đậu nành, hoa anh thảo, ích mẫu...
Không những thế, viên uống nội tiết tố nữ còn bổ sung các thành phần hỗ trợ cải thiện lưu thông khí huyết. Khí huyết thông suốt là gốc để cơ thể khỏe mạnh, dồi dào năng lượng, tăng tốc độ phục hồi sức khỏe.
Viên uống hỗ trợ cải thiện nội tiết tố nữ, giúp giảm các triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ, sạm da, yếu sinh lý do suy giảm nội tiết tố nữ, thường dùng với những phụ nữ suy giảm nội tiết tố, phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh có các triệu chứng bốc hỏa, mất ngủ, sạm da,
yếu sinh lý do suy giảm nội tiết tố nữ…
Viên uống hỗ trợ cải thiện nội tiết tố nữ hiện có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, bạn có thể tham khảo sử dụng.
Dược sĩ Thu Hà
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại